اجرای اقتصاد مقاومتی در بانک انصار

بانک انصار به عنوان بانکی ارزشی و متعهد به پیروی از منظومه فکری امام‌خمینی(ره) و امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) در همه عرصه‌ها همواره کوشیده است در راستای اجرای رهنمودهای رهبری معظم به تلاش مضاعف مبادرت ورزیده و در حوزه اقتصادمقاومتی نیز به عنوان بانکی پیشتاز عمل کند و با ایجاد "شورای عالی راهبری اقتصادمقاومتی" در راستای تحقق آن گام‌هایی در حد ظرفیت‌ها و توانایی‌های خود بردارد. این بانک همواره اطمینان داشته است که با اتکا به وعده‌های الهی و بهره‌مندی از برکات پیروی خالصانه از پیشوای مسلمین جهان، به موفقیت دست یابد.

با توجه به اهمیت آگاهی از فعالیت‌های بانک‌انصار در این حوزه و اطلاع از آخرین دستاوردهای شورای‌عالی‌راهبری اقتصادمقاومتی این بانک درسال 1396، با دکتر آیت‌اله ابراهیمی مدیرعامل بانک و رییس شورای مذکور به گفتگو نشسته‌ایم که حاصل آن تقدیم مخاطبین گرانقدر می‌شود.    

ویژگی‌های عمده اقتصادمقاومتی کدامند؟

اقتصادمقاومتی شیوه‌های تولیدی‌ای را دنبال می‌کند که به استحکام فرایندهای مقاومت برابر تکانه‌های خارجی و داخلی اقتصاد بینجامند. امام‌خامنه‌ای(مدظله‌العالی) این اقتصاد را برخوردار از مجموعه‌ای کامل از عناصراقتصادی می‌دانند و تاکید بر اهمیت اصلاح الگوهاى تولید، ‌مصرف و پرهیز از اسراف و داشتن یک نظام اخلاقی معین، اهتمام‌مضاعف، کارمضاعف، حرکت‌عمومی تحت‌عنوان جهاداقتصادى، تولیدملى، حمایت از کار و سرمایه‌ ایرانى و مدیریت‌جهادی را از عناصر این اقتصاد برمی‌شمارند. در واقع معظم‌له به شکلی هوشمندانه طی سال‎های گذشته ضمن پیگیری این مطالبه تاریخی، آن را ابزاری پیش‌برنده دانسته‌اند که قادر است حرکت‌عمومى کشور را در زمینه‌های‌ اقتصادی ساماندهى کند.

طی 10 ماهه سالجاری در حوزه تسهیلات و تعهدات چه اقداماتی انجام شده است؟

از مجموع 9هزار و 178 میلیارد تومان تسهیلات پرداختی، مبلغ 6هزار و 350  میلیاردتومان در قالب تسهیلات اقتصادمقاومتی پرداخت شده است که حاکی از عملکرد 68.95درصدی اقتصادمقاومتی در بخش تسهیلات است علاوه بر این از مجموع یک هزار و900میلیاردتومان انواع ضمانتنامه‌های صادره، مبلغ یک هزار و 460 میلیاردتومان در راستای اهداف اقتصادمقاومتی صادرشده است که از عملکرد 76.85درصدی در بخش ضمانتنامه ها حکایت دارد. همچنین 785 میلیاردتومان انواع اعتبارات اسنادی داخلی- ریالی گشایش شده است و با عنایت به این که تمامی اعتبارات اسنادی گشایش شده در راستای تولید نهاده های داخلی می باشد، بنابراین، در بخش اعتبارات اسنادی داخلی- ریالی شاهد عملکرد 100درصدی به سود اقتصادمقاومتی هستیم. درمجموع، از 11 هزار و 871 میلیارد تومان تسهیلات پرداختی وتعهدات ایجادی آخر دی ماه سالجاری میزان 8هزارو580میلیاردتومان یعنی 72.27درصد درحوزه اقتصادمقاومتی مصرف شده است. 

در زمینه فرهنگ‌سازی وآموزشی چه اقداماتی صورت گرفته است؟

انعقادقرارداد سه جانبه با دبیرخانه مجمع‌تشخیص‌مصلحت‌نظام و دانشگاه خوارزمی به عنوان یک حرکت آموزشی و فرهنگی بلندمدت است که باعث برنامه‌ریزی‌های گسترده ومستمر در مسیر فرهنگ‌سازی و پیشبرد برنامه‌های آموزشی شده است . در کنار برگزاری همایش‌هایی در مراکز مختلف ازجمله دانشگاه خوارزمی، دانشگاه امام‌حسین(علیه السلام) و بانک‌های مختلف کشور به همراه اقدامات تبلیغی در صداوسیما، شبکه‌های اجتماعی و مطبوعات، برگزاری مسابقات فرهنگی و ورزشی، ساخت کلیپ وسرود، تولید ویژه‌نامه‌ها، حمایت مالی از همایش‌های اقتصادمقاومتی، حمایت و مشارکت در همایش ملی مدیریت جهادی، برگزاری دوره‌های آموزشی ویژه اقتصادمقاومتی، اجرای برنامه‌های نظام‌مند و منسجم صرفه جویی و توسعه اتوماسیون اداری در بانک و مشارکت در گفتمان‌سازی اقتصادمقاومتی در سطح‌عمومی و محله‌های تهران، نمونه‌هایی از فعالیت‌های بانک انصار در عرصه‌های این امر خطیر و مهم است.

درخصوص دیجیتالیزه‌کردن به‌عنوان یک راه‌حل اساسی در حوزه اقتصادمقاومتی چه فعالیت‌هایی انجام شده است؟ 

اقدامات بانک انصار در این عرصه فهرست پرشماری دارد،آماده‌سازی مرکزرشد بانک انصار با هدف رشدوشکوفایی شرکت‌های دانش بنیان واستارت آپ‌های کشور که تبادل پول بدون کارت پولی  و کیف پول الکترونیکی پولام از جمله آنهاست، حمایت و مشارکت در برگزاری همایش‌ها و مسابقات علمی وکارآفرینی که با هدف افزایش مشارکت جمعی مانند هکاتون برنامه‌نویسی با مشارکت شرکت توسن صورت گرفته است، همچنین هکاتون خدمات مالی وشهری- شهرهوشمند، برنامه‌ریزی برای تبدیل کسب‌وکارهای موجود به دیجیتال، طراحی بسته‌های ارزش خاص و فرهنگ‌سازی بانکداری دیجیتال، صدور کارت حاتم، عقد قرارداد با فین تک های ایرانی و ایجادکدینگ تسهیلات براساس اقتصادمقاومتی از دیگر مواردی است که در این خصوص انجام شده است. علاوه بر این ها باید یادآور شد، بانک انصار براساس یک برنامه مدون آموزشی، درحال آموزش منابع انسانی و آماده ساختن آن ها برای ورود به عصر بانکداری دیجیتال با همکاری موسسات خبره در این زمینه است.

به مقوله صرفه‌جویی به عنوان بند 7 سیاست‌های کلی اقتصادمقاومتی نیز اشاره داشتید، بانک انصار در این خصوص چه اقداماتی انجام داده است؟

بانک انصار اساساً براساس فلسفه وجودی خود یک نهاد پرمصرف و تجمل‌گرا نبوده و نیست، با این وجود به محض دریافت این سیاست‌ها برنامه‌ریزی اجرایی ویژه برای آن در داخل بانک عملیاتی کرده است. اصلاح الگو و بهینه‌سازی مصرف انرژی، استفاده از وسایل پربازده، عقد قرارداد با شرکت‌های دانش بنیان داخلی و کسب آمادگی برای تأمین اقلام با شرکت‌های دانش بنیانی که به شکل سیستمی به کاهش مصرف انرژی مبتنی برهوش مصنوعی تمایل دارند، برنامه‌ریزی برای راه اندازی نیروگاه‌های خورشیدی، رعایت ضوابط مبحث 19 مقررات ملی ساختمان، کاهش هزینه پروژه‌ها و تأسیسات تولیدداخلی، خریدکلیه اقلام‌مصرفی و سرمایه‌ای موردنیاز از صنایع داخلی، پیاده‌سازی طرح‌های صرفه‌جویانه در همه حوزه‌های کار و فعالیت اداری نمونه‌هایی از اقدامات بانک انصار نسبت به اجرای بند7 سیاست‌های کلی اقتصادمقاومتی است.  

درخصوص توسعه بانکداری ‌نمونه‌ اسلامی تحت نظارت مشترک علمای شیعه‌ و أهل سنت چه پیشرفت‌هایی حاصل شده است؟

با توجه به پیامدها و آثار پی‌گیری این راهبرد، خوشبختانه در سال جاری نیز 2 استان زیرپوشش طرح تأسیس شعب نمونه بانکداری اسلامی تحت نظارت مشترک علمای شیعه وأهل‌سنت قرارگرفتند و شعبی در استان های هرمزگان و آذربایجان غربی ایجاد شدند. این اقدام یک حرکت بنیادی در راستای تحکیم مبانی مالی و بانکی اقتصادمقاومتی است که براساس آن برادران أهل سنت ساکن در استان های مرزی کشور به شبکه بانکداری کشور متصل شده و زمینه برای استفاده حداکثری از منابع موجود در استان های کشور در راستای ایجاد بانکداری مقاوم در تراز انقلاب اسلامی و تأمین مالی پروژه‌های اقتصادمقاومتی فراهم آمده است؛ از آنجا که این حرکت موفق و مورد استقبال هموطنان و علمای اهل تسنن واقع شده است ،براساس برنامه های تدوین شده ان شاءالله باقیمانده استان‌های مشمول این طرح در سال آینده تحت پوشش آن قرار خواهند گرفت.

نقش پژوهش در فعالیت های مربوط به اقتصادمقاومتی بانک انصار را چه می‌دانید؟  

هیچ فعالیتی در بانک انصار بدون مطالعات گسترده، مستمر و پژوهش‌محور انجام نمی گیرد. در سال های 1395 و 9 ماهه سالجاری بیش از 46 تحقیق، پایان نامه و مطالعه نسبت به حوزه بانکداری کسب و کار، بانکداری اسلامی و اقتصادمقاومتی انجام گرفته و ده‌ها جلسه از سوی شورای عالی راهبری اقتصادمقاومتی بانک انصار با عضویت اساتید مطرح و به همین میزان نشست کارشناسی با استادان به نام کشور برای بررسی موضوعات مرتبط با اقتصادمقاومتی برگزار شده و همه طرح هایی که تاکنون به تصویب و به مورد اجراء گذاشته شده، پس از مشاوره و هماهنگی با صاحبنظران و هماهنگی با ریاست بانک مرکزی جمهوری اسلامی و همکاری دیگر بانک های کشور صورت گرفته است.

در خصوص اقدامات شورای عالی راهبری اقتصاد مقاومتی و نیز تشکیل دبیرخانه دائمی برای انسجام و هماهنگی‌های بیشتر ظرفیت‌ها و فعالیت‌های بانک انصار در عرصه اقتصادمقاومتی چه مسایلی را حائز اهمیت می‌دانید؟

باید خاطرنشان کرد تاکیدات مقام معظم رهبری در زمینه نقش بانک‌ها در عرصه‌ی اقتصاد مقاومتی مبنی بر اینکه "بانک‌ها باید برای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نقش مثبت ایفا کنند و خود را با این سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های دولت برای اجرای آن‌ها تطبیق دهند" بانک انصار به عنوان بانکی رسالت‌محور و پیشرو در نقش‌پذیری برای تحقق منویات و انتظارات معظم له در این راستا، ضمن ایجاد "دبیرخانه دایمی اقتصاد مقاومتی" به تشکیل "شورای عالی راهبری اقتصاد مقاومتی" مبادرت ورزید.

این دبیرخانه به عنوان دبیر شورای عالی راهبری اقتصاد مقاومتی در تعامل و همکاری با شورا و کمیته‌های تخصصی شش‌گانه تلاش‌های سترگ و تاثیرگذاری در زمینه برنامه ریزی و هماهنگی برگزاری جلسات شورای عالی راهبردی و کمیته‌های تخصصی و پیگیری و نظارت بر حسن اجرای مصوبات و دریافت گزارش‌های عملکردی از مجموعه کارگروههای استانی و فعالیت‌های مرتبط و هم‌راستا با وظایف و مسئولیت‌های محوله داشته است.

تاکنون جلسات شورا و نیز کمیته‌های تخصصی به چه میزانی بوده و مهم‌ترین موضوعات موردنظر اعضا چه بوده است؟

ما از سال 93 تاکنون 60 جلسه تخصصی و عمومی در سطح شورا و 207 جلسه در سطح کمیته‌های تخصصی داشته‌ایم و اگر بخواهیم به موضوعات مطرح شده اشاره‌ای داشته باشیم، فهرست طولانی و پرشماری خواهد بود که مهم‌ترین آنها عبارتست از:

1. آسیب شناسی وضعیت فعلی بانکداری کشور از منظر اقتصاد مقاومتی در حوزه بانکداری داخلی
2. مطالعه و ارائه ابزارها و نهادهای مالی نوین بانکداری منطبق با اهداف و سیاستهای اقتصاد مقاومتی
3. بررسی و طراحی نظام تامین مالی متناسب با اقتصاد مقاومتی و مقابله با تحریم
4. فرصت های سرمایه گذاری توسعه ای و تعیین کشورهای هدف در حوزه بانکداری بین الملل
5. رصد و پایش شاخص های اقتصاد مقاومتی
6. مفهوم شناسی مردمی سازی اقتصاد در رویکرد اقتصاد مقاومتی و بررسی موانع تحقق آن در اقتصاد
7. رتبه بندی صنایع دارای مزیت اقتصادی جهت تامین مالی در راستای اقتصاد مقاومتی
8. تهیه و تدوین الگوی بانکداری مقاومتی
9. نشانه شناسی اقتصاد مقاومتی در منابع اسلامی
10. بررسی رابطه خصوصی سازی و تحقق اقتصاد مقاومتی
11. تحلیل روند تحقق اقتصاد مقاومتی با محوریت تولید
12. توضیح و تبیین شاخصه های بانکداری اسلامی در اقتصاد مقاومتی ، چالش ها و راهکارها
13. تهیه و تدوین استراتژی به روش SWOT برای بانک انصار مبتنی بر رویکرد اقتصاد مقاومتی

شورای عالی راهبری اقتصاد مقاومتی علاوه بر اظهارنظر پیرامون طرح‌ها و لوایح و نیز ارایه بسته‌های پیشنهادی برای عملیاتی شدن در مجموعه بانک انصار ، عملیاتی کردن برخی موضوعات و فعالیت ها در این زمینه را در دستور کار قرار داده است، شاخص ترین اقدامات در این خصوص چه بوده است؟

مشارکت و همکاری با سازمان ها و نهادهای فعال در حوزه اقتصاد مقاومتی و انعقاد تفاهم نامه همکاری ؛ جایگزینی تولیدات ملی در خریدها و اقلام موردنیاز سازمانی بانک؛ اصلاح تبلیغات بانک و پرهیز از ترویج فرهنگ تجمل گرایی؛ حمایت از پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکترا در حوزه اقتصاد مقاومتی؛ استفاده از کالاهای ایرانی در اهدای جوایز قرعه کشی ؛ انجام طرح های پژوهشی با رویکرد اقتصاد مقاومتی و اظهارنظر پیرامون طرح ها و لوایح متعدد و ارایه بسته های پیشنهادی برای تقویت و بهبود نقش آفرینی های بانک انصار در نظام بانکی کشور از جمله:

1. لایحه تحول نظام بانکی
2. طرح بازنگری قانون عملیات بانکی بدون ربا
3. طرح بانکداری جمهوری اسلامی
4. بررسی نظام بانکداری جامع یکپارچه
5. طرح بانکداری بدون ربا
6. بررسی سند راهبردی بانکداری اسلامی در نظام بانکی کشور
7. اظهارنظر در خصوص راهکارهای بهبود بازار بین بانکی
8. اظهارنظر در خصوص طرح اصلاح نظام بانکی
9. اظهارنظر در خصوص لایحه رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی
10. اظهارنظر در خصوص گزارش وزارت اقتصاد در ارتباط با رکود تورمی و راهکارهای خروجی غیرتورمی

بخشی از اقدامات و فعالیت‌های شورای عالی راهبردی اقتصاد مقاومتی و دبیرخانه آن طی این مدت بوده و به فضل الهی توانسته است دستاوردهای ارزشمند و راهگشایی را برای بانک و حتی نظام بانکی کشور به ارمغان آورد .

این دستاوردها شامل چه موارد و موضوعاتی می شود؟

طراحی مدل مفهومی ریل‌گذاری بانک‌ها برای ایفای نقش در اقتصاد مقاومتی و رونمایی از آن در اول اسفندماه 1394 توسط ریاست کل محترم بانک مرکزی با حضور معاونت بیمه و بانک وزیر محترم اقتصاد و مدیران عامل بانک های دولتی و خصوصی و ارائه آن به نظام بانکی؛ ابلاغ الگوی بانکداری مقاومتی به شبکه بانکی از طریق شورای هماهنگی بانک ها و کانون بانک ها؛ تدوین سند راهبردی و کسب و کار بانک مبتنی بر اقتصاد مقاومتی؛ استقرار و پیاده سازی بانکداری مقاومتی در بانک انصار؛ هدف گذاری و هدایت پرداخت تسهیلات و تعهدات بانک در راستای اقتصاد مقاومتی مانند: حمایت از شرکت های دانش بنیان ، طرح حاتم، سایر تعهدات و تسهیلات؛ کسب رتبه اول شفافیت مالی در بین شرکتهای بورسی در سال 1394 و کسب بالاترین نشان سلامت اداری (سازمان ناب) در سال 1394 و پیاده سازی نظام های نظارت و کنترل پیشگیرانه و هوشمند در راستای بند 19 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و... برخی از دستاوردهایی است که حاصل تلاش مجاهدانه و مجدانه بانک انصار در عرصه‌ی اقتصاد مقاومتی بوده است.

یکی از جهت‌گیری‌های مهم و راهبردی بانک انصار دست یابی به آرمان "بانک تراز انقلاب اسلامی" است، علاوه بر اقدامات نرم افزاری و تهیه نقشه راه و تولید مفاهیم متناسب ، چه اقداماتی را عملیاتی کرده اید؟

ما در حال گذر از مرحله مقدمات این حرکت آرمانی قرار داریم و تا کنون "راه اندازی شعبه نمونه بانکداری اسلامی در استان های سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی و هرمزگان" ، "ایجاد قرارگاه حمایت‌های اجتماعی" برای پرداختن به فریضه‌ی مهم محرومیت زدایی و مردم‌یاری و نیز "تدوین نظام نامه جامع بانکداری قرض الحسنه" برخی از اقدامات عملیاتی در این راستا بوده است.

با توجه به واقعیات موجود در کشور، عمده‌ترین مشکلات در مسیر مبارک تحقق اقتصاد مقاومتی چیست؟

بدون شک لازمه تحقق اقتصاد مقاومتی در کشور، مستلزم رفع موانع و مشکلات پیش روی آن می باشد. موانع و مشکلاتی از قبیل: "عدم درک درست اقتصاد مقاومتی و باورها، درست بیان نشدن تفاوت اقتصادمقاومتی با اقتصاد رایج، گفتمان سازی و رویکرد کلی گویی، عدم نهادینه سازی فرهنگ اقتصاد مقاومتی و... "در حال حاضر برغم تاکیدات مقام معظم رهبری تاکنون مانع تحقق اقتصاد مقاومتی به مفهوم واقعی آن در کشور شده است. با وجود این که بانک انصار اقدامات گسترده فراوانی را به موازات ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی انجام داده است و افتخار دارد که مبدع طرح بانکداری مقاومتی می باشد، در عین حال برای رسیدن به نقطه مطلوب با مشکلاتی نیز روبرو هستیم؛ از این رو در درون سازمان بانک نیازمند تلاش مضاعف برای ایجاد گفتمان اقتصاد مقاومتی، توجه کافی به آموزش و فراهم ساختن بسترهای آموزش اقتصاد مقاومتی در سطوح مختلف، برطرف ساختن برخی از ابهامات و موانع اجرایی ارائه تسهیلات در قالب کدینگ در سطح شعب و... در مجموعه بانک هستیم.

در این راستا از مدیران و کارکنان فهیم و تلاش‌گر بانک نیز انتظار داریم با سرلوحه قرار دادن مدیریت جهادی، فرهنگ و باور اقتصاد مقاومتی در سطوح مختلف بانک؛ اهتمام جدی نسبت به مصوبات و اهداف بانکداری مقاومتی؛ توجه به آموزش تخصصی اقتصاد مقاومتی و نیز الزامات تحقق بانکداری مقاومتی در بانک و ارتقای سطح بهره‌وری و تلاش جهت ارتقای کارآمدی مطلوب آن ،به نقش ها و مسئولیت‌های خطیر خود در این راستا واقف شوند.

در پایان برای نیل به اهداف اقتصاد مقاومتی و عبور از مشکلات فعلی و بهبود روندهای جاری ، چه پیشنهادهایی دارید؟

ضرورت تغییر نگرش و تحول در نگاه و فکر برای تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی؛ شناسایی و رفع موانع و عوامل بازدارنده در نهادینه سازی فرهنگ اقتصاد مقاومتی؛ لزوم مقابله با چالش ها و تهدیدات پیش رو و تلاش جهت بهره گیری از فرصت ها به منظور اجرایی سازی اقتصاد مقاومتی در سطح بانک و تلاش و همت مضاعف برای اجرایی سازی کامل سند راهبردی کسب و کار بانک مبتنی بر اقتصاد مقاومتی، از جمله گام‌ها و اقداماتی است که می‌تواند به بهبود روند حرکت بانک انصار و حتی نظام بانکی کشور در رسیدن به نقاط آرمانی و مدنظر اقتصاد مقاومتی کمک نماید.