تکلیف سپرده‌گذاران صندوق‌ سرمایه‌گذاری بانک‌ها در واگذاری

به گزارش ایسنا، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در شرایطی که از راه‌های سپرده‌گذاری و البته سودآوری مردم در بانک‌ها محسوب می‌شوند که به ویژه در حدود دو تا سه سال گذشته و با روند کاهشی نرخ سود سپرده حساب‌های بانکی از قدرت بیشتری در شبکه بانکی برخوردار شده و بانک ها به سمت آن سوق پیدا کردند. این صندوق‌ها مجموعه‌ای از سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار هستند که منابع جمع‌آوری شده از مشتریانی که تمایل به سپرده‌گذاری در این محل دارند را در قالب سبدی از اوراق در بازار بورس سرمایه‌گذاری کرده و با سودی که به آن تعلق می‌گیرد، محلی را برای سودآوری مشتری و البته خود بانک‌ها فراهم می‌کند.

در صندوق‌های سرمایه‌گذاری این تضمین برای مشتریان بانک‌ها وجود دارد که بدون پذیرش ریسکی که در بازار سرمایه وجود دارد، سود تضمین شده‌ای به صورت روزشمار و ماهانه برای آن واریز می‌شود. اغلب این سود اختلافی حداقل پنج درصدی با سود رایج شبکه بانکی برای سپرده‌های بلندمدت به همراه دارد. این در حالی است که در حال حاضر صندوق‌های سرمایه‌گذاری با وجود نرخ ۱۵ درصدی مصوب برای سپرده‌های بلندمدت حدود ۲۰ تا ۲۳ درصد سود برای منابعی که در قالب آنها سپرده‌گذاری می‌شود، پرداخت می‌کند که خود موجب ایجاد جذابیت برای مشتریان شده و تمایل دارند منابع خود را به سمت این صندوق‌ها هدایت کنند.

اما در تازه‌ترین تصمیم شورای پول و اعتبار که در رابطه با الزام بانک‌ها به کاهش سقف مجاز بنگاه‌داری از ۴۰ به ۲۰ درصد همراه بود، یکی از  موارد مورد تاکید واگذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری، بانک‌ها هستند که ملزمند با ابلاغ دستورالعمل از سوی بانک مرکزی در این باره اقدام کنند. در این شرایط با توجه به اینکه در حال حاضر حجم قابل توجهی از منابع در صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد، با اینکه موجب تاثیرگذاری و کاهش میزان شرکت‌داری آنها خواهد شد، اما از سویی از سودآوری آنها  از این محل می‌کاهد. از سوی دیگر مخاطبان این صندوق‌ها که در واقع سپرده‌گذاران بانک‌ها هستند، با این نگرانی مواجه‌اند که تکلیف منابع آنها چه خواهد شد.

آن طور که جمشیدی- دبیر کانون بانک‌های خصوصی-در گفت‌وگو با ایسنا به بررسی این موضوع پرداخته عنوان می‌کند که هیچ اتفاقی قرار نیست برای سرمایه مشتریان بانک‌ها که در صندوق‌های سرمایه‌گذاری قرار دارد، بیفتد بلکه در این حالت بانک‌ها باید سهام خود در این صندوق‌ها را واگذار کنند.

طبق توضیحات دبیر کانون بانک‌های خصوصی، بانک‌ها برای فعالیت در این صندوق‌ها سهام شرکت‌های مربوطه را خریداری کردند  و منابعی را که می‌تواند مجموعه‌ای از سپرده‌های مردم و یا سرمایه خود بانک باشد را در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کرده و از محل آن سود دریافت می‌کنند. بنابراین با تکلیف بانک مرکزی برای واگذاری صندوق‌ها آنها باید سهام خود در آن را واگذار کنند که این به معنای خدشه‌دار شدن سپرده‌های مردم و کسانی که در این محل سرمایه‌گذاری کرده‌اند نیست چون مشتریان بانکها واحدهای این صندوق‌ها را خریداری کرده‌اند.

جمشیدی به موضوع تضمین سود صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز اشاره کرد و گفت: در حال حاضر منابعی که مردم در صندوق‌های سرمایه‌گذاری قرار می‌دهند با سود تضمین شده و آنچه که در قرارداد آنها منعقد می شود، پرداخت خواهد شد و ریسکی متوجه مشتریان نیست. در حالی که در عمده صندوق‌های سرمایه‌گذاری خارج از بانک‌ها سودها تضمین شده نبوده و ممکن است حتی مخاطب با زیان مواجه شود. بنابراین وقتی که صندوق‌ سرمایه‌گذاری بانک‌ها واگذار می‌شود، این تغییر وجود دارد که دیگر تضمین بانک همراه سرمایه‌گذاری نخواهد بود. آن گاه شرکتی که سهام به آن واگذار شده در رابطه با سود با سپرده‌گذاران وارد مذاکره شده و ممکن است سودی کمتر از آنچه که بانک‌ها پرداخت می‌کنند و آنی که در بازار سرمایه با آن مواجه است، اختصاص دهد و در واقع دیگر با تضمین بانک‌ها همراه نیست.

با این حال دبیر کانون بانک‌های خصوصی در رابطه با واگذاری سرمایه‌گذاری بانک‌ها نظر مثبتی داشته و عنوان می‌کند که فعالیت فعلی شبکه بانکی از محل صندوق‌های سرمایه‌گذاری موجب ایجاد رقابتی مخرب شده که از عوامل انحراف در اجرای سودهای مصوب برای سپرده‌های بانکی است. چرا که فعالیت بانک‌ها در صندوق‌های سرمایه‌گذاری اکنون فراتر از حد مجاز رفته و آنها را از عملیات بانکداری به سمت بنگاهداری سوق داده است.