همچنین از علی‌اصغر سعیدی به‌عنوان مستندساز زندگی کارآفرینان و رضانیازمند به‌عنوان اثرگذارترین سیاست‌گذار و حامی کارآفرینی در بخش غیردولتی تجلیل شد. حمایت از بخش‌خصوصی در اقتصاد ایران، با سوءبرداشت‌های زیادی روبه‌رو است؛ چه در حوزه مفهومی و چه در حوزه کارکردی. درحوزه مفهومی، برخی بخش‌خصوصی را به کسبه و تجار یا یک صنف فرومی‌کاهند و در حوزه کارکردی نیز معمولا کسانی را که در این راه گام بردارند، به جانبداری از جهت منفعت شخصی متهم می‌کنند. در حالی‌که حمایت از بخش‌خصوصی در دو محور روشن در اقتصاد ایران پیگیری می‌شود. اول دفاع از رقابتی شدن اقتصاد با دوری از تبعیض و حمایت‌های گزینشی و تاثیر قواعد بازی روشن و دوم خروج شرکت‌های دولتی و محدودسازی مداخله دولت در سازوکار فعالیت‌های اقتصادی. بدون وجود شرط اول و تحقق آن، اتفاق دوم نیز رخ نخواهد داد.
حال اتاق تهران با برگزاری مراسم اعطای نشان امین‌الضرب از پیشکسوتان بخش‌خصوصی تقدیر کرده و قرار است این مراسم به یک سنت در سال‌های آتی تبدیل شود و متولیان این مراسم قصد دارند این نشان را به یک نوبل اقتصادی تبدیل کنند. برخی از کارشناسان اعتقاد دارند حرکت در مسیر ماندگاری و ارتقای ارزش این تندیس نیازمند این است که اتاق بازرگانی دایره داوری‌ها و شاخص‌ها را روشن‌تر و شفاف‌تر کند. این جایزه باید از حالت تزئینی و نمادین خارج شود و به ابزاری تبدیل شود که بتواند بستر کارهای دیگر را فراهم کند. به‌عنوان مثال بهتر است فرصتی فراهم آورند تا مروجان بخش‌خصوصی که موفق به دریافت این تندیس یا نشان شده‌اند، بتوانند با شعاع بیشتری آن فکر و اندیشه را گسترش دهند. برای این امر نیاز است که نهادینه ساختن این تندیس را مورد توجه قرار داده و از سوی دیگر نشان امین‌الضرب امکانی برای نشر فرهنگ موردنظر از اجرای این مراسم را ایجاد کند. البته پیش از این نیز در تکریم امین‌الضرب جسته و گریخته، مراسم مختلفی برگزار شده بود. اما مراسم روز گذشته از حیث اینکه به غیر از یادبود امین‌الضرب، تجلیل از پیشکسوتان کارآفرینی نیز در دستور کار بخش‌خصوصی به‌عنوان متولی این مراسم قرار گرفته بود، با سایر برنامه‌های پیشین تفاوت داشت. احمد پورفلاح در این مراسم به‌عنوان دبیر و سخنگوی هیات داوران بیانیه‌ای را قرائت کرد که در بخشی از آن آمده است: بدیهی است آنچه امروز به‌عنوان نتایج بررسی به استحضار شما بزرگواران می‌رسد، به سبب وسعت بخش‌خصوصی، نشان‌دهنده و معیار همه وجوه داوری نبوده و طبعا این نتایج به معنای نادیده گرفتن تلاش و شایستگی دیگر فعالان عرصه اقتصادی و بخش‌خصوصی کشور نیست. با بررسی جوانب مختلف و تصویب آیین‌نامه جایزه امین‌الضرب مقرر شد دبیرخانه دائمی جایزه امین‌الضرب در اتاق تهران دایر شده و تندیس و نشان و جوایزی را اعطا کند.
عکس: مجتبی سرانجام‌پور، دنیای اقتصاد
ترکیب هیات داوران
جمع هیات داوران متشکل از یک اقتصاددان، دو محقق حوزه کارآفرینی، چهار چهره سرشناس تشکلی به نمایندگی از چهار رشته صنعت، معدن، کشاورزی و بازرگانی، یک روزنامه‌نگار و سردبیر سرشناس اقتصادی رسانه‌ها و یک پیشکسوت بودند. با توجه به ترکیب هیات داوران این تندیس می‌تواند در صورت صیانت از آن به یک نشان ملی تبدیل شود که جایگاه آن بالاتر از نشان‌های دولتی قرار گیرد. این جمع طی برگزاری جلسات متعدد اقدام به بررسی رزومه‌ها، نقدها و اظهارنظر در مورد موضوعات مختلف کردند. در نهایت محصول برگزاری نشست‌های متعدد، انتخاب اسامی 30کاندیدای نهایی برای رای‌گیری بود.
جایگاه امین‌الضرب در تجارت
حاج حسن امین‌الضرب موسس مجلس وکلای تجار یعنی سلف اصلی اتاق بازرگانی در ایران است. او و فرزندانش را باید اولین نسل از فعالان اقتصادی مدرن و علاقه‌مند به توسعه اقتصاد ایران دانست که هر کدام با اقدامی پایه‌های استواری را در نهاد اقتصاد ایران قرار دادند. بنابراین استفاده از نام ایشان به دو منظور صورت می‌گیرد. اول آنکه قدردانی از زحمات کسانی باشد که روزگاری در دل روابط سنتی و غیرشفاف، برای اقتصاد ایران نهادهایی مدرن، تخصصی و راهگشا ساختند. دوم آنکه نسل جدید اقتصاد ایران می‌توانند از همین نام «امین‌الضرب» به دل تاریخ بروند و با مطالعه دقیق متوجه شوند چه تاریخی بر این سرزمین رفته و چه کسانی توسعه را در ایران پیش برده‌اند.
درباره تندیس امین‌الضرب
این تندیس از چهار بال تشکیل شده که از بال پرندگان الهام گرفته شده است و به‌صورت نمادین اشاره به چهار بخش اصلی اتاق یعنی بازرگانی، صنعت، معدن و کشاورزی دارد. روی هر بال این تندیس سنگ فیروزه به نشانه مهر دوستی و از قدیمی‌ترین سنگ‌های تجاری ایران به کار رفته است. این تندیس در اولین دوره مراسم اعطای نشان امین‌الضرب به سه کارآفرین برگزیده اهدا شد. مراسم اعطای نشان امین‌الضرب اگرچه توسط بخش‌خصوصی برگزار شد اما به جز چهره‌های این بخش، مراسم روز گذشته میزبان معاون اول رئیس‌جمهوری و محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز بود. اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری در این مراسم که به بهانه 133 سالگی اتاق نیز برگزار شده بود، گفت: اتاق بازرگانی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین تشکل‌ها و نهادهای مدنی ایران است که تاکنون نقش کم‌نظیری در اقتصاد کشور ایفا کرده است. اتاق بازرگانی نقش موثری در ساماندهی بخش‌خصوصی و فعالان اقتصادی داشته و به یک پارلمان بخش‌خصوصی تبدیل شده به گونه‌ای که این بخش احساس می‌کند محلی وجود دارد که مطالب او شنیده می‌شود و دغدغه‌های این بخش را در مجامع مختلف اعلام می‌کند. برای دولت‌ها این یک افتخار است که مجموعه‌ای همانند اتاق بازرگانی بدون مزد و منت، سیاست‌های دولت‌ها را نقد کند و اگر دولت‌ها بتوانند از نگاه مشورتی اعضای اتاق بازرگانی و صاحب نظران این اتاق‌ها استفاده کنند، تاثیر مثبتی در بهبود عملکرد آنها خواهد داشت. معاون اول رئیس‌جمهوری با اشاره به 133 سال تاسیس اتاق تهران توسط حاج محمد حسن امین‌الضرب گفت: در آن سال‌ها که هنوز ایجاد نهادهای مدنی چندان رایج نبود، امین‌الضرب در ایران بنیان‌گذار این نهاد مدنی بوده که امروز این نهاد به یک درخت تنومند تبدیل شده است. جهانگیری ادامه داد: اگر بخش‌خصوصی میدان دار اصلی اقتصاد باشد و بتواند به سرمایه‌گذاری، تولید و اشتغال اهتمام ورزد کارهای بزرگی در کشور رخ خواهد داد. همچنین جهانگیری با بهره‌گیری از فرصت به دست آمده، مجددا از سیاست‌های اقتصادی دولت دفاع کرد و منتقدان را به چالش کشید. وی با اشاره به انتقادهای غیراصولی برخی افراد برای کوچک شمردن برجام، گفت: اینکه عده‌ای تلاش می‌کنند کارهای بزرگ را کوچک جلوه دهند، در حقیقت خودشان را کوچک می‌کنند. زیرا مردم خوب می‌دانند که شرایط قبل از برجام چگونه بود و حالا چه تحولاتی رخ داده است.
وی با اشاره به نامگذاری سال 95 با عنوان اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل گفت: این نامگذاری پیام مهمی داشت که به معنای راه‌اندازی چرخ متوقف شده اقتصاد کشور بود. راه‌اندازی اقتصاد کشور که به دلیل تحریم‌ها و سوءمدیریت و از بین رفتن انگیزه و امید فعالان اقتصادی متوقف شده بود، کار پر زحمتی بود و دولت باید فضای مثبتی را برای اقتصاد کشور ایجاد می‌کرد.
جهانگیری ادامه داد: برخی کارها جزو وظایف قطعی دولت است و نمی توان از بخش‌خصوصی انتظار فعالیت در این زمینه‌ها را داشت. دولت باید تعامل با دنیا را برقرار کند و شرایطی به‌وجود آورد که بخش‌خصوصی احساس کند می‌تواند با دنیا کار کند که خوشبختانه پس از اجرایی شدن برجام تا حد زیادی این شرایط فراهم شده است. باید ثبات اقتصادی در کشور حاکم می‌شد و شاخص‌های اصلی اقتصاد برای بخش‌خصوصی و فعالان اقتصادی قابل پیش‌بینی می‌شد که دولت تلاش کرد با سیاست‌گذاری صحیح و ایجاد انسجام و وحدت در کشور، ثبات قابل قبولی در اقتصاد کشور ایجاد و شاخص‌های اقتصاد را قابل پیش بینی کند و امروز فضای پیش برنده‌ای در اقتصاد کشور ایجاد شده است. وی در ادامه با اشاره به انتقادهای غیراصولی و نادرست برخی افراد درخصوص عملکرد دولت، گفت: متاسفانه عده‌ای با نحوه انتقاد آشنا نیستند و نمی دانند که باید چه چیزی را مورد نقد قرار دهند. گاه برخی افراد آمارهای اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران و گزارش‌های مرتبط با عملکرد دولت را نقد می‌کنند و جلساتی برگزار می‌کنند تا بررسی کنند که آیا مثلا میزان افزایش صادرات اعلام شده یا میزان رشد اقتصادی که مرکز آمار اعلام کرده است صحت دارد یا نه؟ این‌گونه برخوردها به معنای نقد نیست. وی خاطرنشان کرد: اعلام شاخص‌های عملکرد، یک مدل ریاضی و مرتبط با علم آمار است و کسانی که این آمارها و عملکردها را زیر سوال می‌برند، تخصص لازم را ندارند. وی ادامه داد: کسانی که قصد نقد دارند باید سیاست‌ها و برنامه‌های دولت را نقد کنند زیرا سیاست‌ها و برنامه‌ها قابل نقد است و عملکرد و شاخص‌ها قابل انتقاد نیست که البته دولت نیز همواره اعلام کرده از پیشنهادها و انتقادهای سازنده استقبال می‌کند.
جهانگیری با بیان اینکه دولت سیاست‌های خوبی برای اقتصاد کشور تدوین کرده است، گفت: خوشبختانه عملکردها نیز مثبت بوده و با وجود اینکه پیش‌بینی می‌شد تورم مقداری افزایش پیدا کند، تورم اعلام شده در پایان دی ماه 9/ 6 درصد بوده و این یعنی همچنان روند تورم کاهشی است. وی همچنین به رشد مثبت اقتصادی کشور به میزان 4/ 6 درصد اشاره و خاطرنشان کرد: البته این میزان رشد با احتساب سهم نفت است و بدون در نظر گرفتن سهم نفت میزان رشد اقتصادی براساس اعلام مرکز آمار ایران 3/ 4 درصد بوده است. کسانی که تولید و صادرات نفت ایران را تحریم کرده بودند، تصور نمی‌کردند پس از برجام بتوانیم در مدت کوتاهی میزان تولید و صادرات را به دو برابر سال گذشته برسانیم.
جهانگیری در ادامه به رشد بخش کشاورزی نیز اشاره و تصریح کرد: در سال 92 بیش از 6 میلیون تن واردات گندم انجام شد و در اسفند سال 92 میزان ذخیره گندم در برخی استان‌های کشور به 3روز رسیده بود که وضعیتی بسیار نگران کننده بود اما خوشبختانه امروز بیش از یک‌سال ذخیره گندم داریم و برای انبار کردن مازاد آن دچار مشکل شده ایم. وی همچنین با اشاره به تغییرات نرخ ارز و تلاش برخی افراد برای فشار به دولت گفت: عده‌ای به دولت فشار آوردند تا دولت را برای کنترل نرخ ارز به تصمیمات غیراصولی وادار کنند؛ اما تیم اقتصادی دولت مصمم بود که بدون ورود به اقدامات غیراصولی و غیرصحیح، نرخ ارز را کنترل کند. معاون اول رئیس‌جمهوری با بیان اینکه اقتصاد کشور پس از لغو تحریم‌ها از نظام بانکی منحرف شده و به سمت صرافی‌ها رفته است، اظهار کرد: در این وضعیت ریسک در اقتصاد بسیار بالا رفته و باید اقتصاد را به مسیر اصلی یعنی نظام بانکی بازگردانیم. وی با اشاره به برخی افراد که با مراجعه به صرافی‌ها مقدار زیادی ارز خریداری می‌کنند، افزود: این‌گونه اقدامات موجب افزایش تقاضای ارز در بازار می‌شود و این شبهه را به وجود می‌آورد که این افراد این میزان ارز را برای چه کاری می‌خواهند.
وی با تاکید بر لزوم ساماندهی صرافی‌ها، از برنامه بانک مرکزی برای نظارت بر صرافی‌ها در اسفند ماه خبر داد و گفت: براساس برنامه‌ریزی دولت، کسانی که می‌خواهند از صرافی‌ها ارز خریداری کنند اولا باید منشأ ریالی که پرداخت می‌کنند، مشخص باشد و سپس باید معلوم باشد که ارز را برای چه فعالیتی می‌خرند.
وی همچنین با اشاره به اینکه هنوز با وجود سپری شدن یک‌سال از برجام نتوانسته‌ایم استفاده مطلوبی از فاینانس داشته باشیم، گفت: البته این به معنای عدم موفقیت برجام نیست؛ بلکه خودمان در این زمینه سخت‌گیری داشته‌ایم و دولت حساسیت زیادی درباره نوع قراردادهای فاینانس دارد و در این زمینه در حال رایزنی است و معتقد هستیم که اگر این کار 6 ماه با تاخیر اما مطمئن انجام شود بهتر است تا اینکه بخش‌خصوصی و فعالان اقتصادی دچار آسیب شوند. جهانگیری با اشاره به اینکه از حدود ۲۰ رشته و فعالیت صنعتی ۱۰ تا ۱۲ فعالیت در نیمه‌نخست امسال رشد داشته است، گفت: رشد اقتصادی به تدریج در تمام بخش‌های صنعت اتفاق خواهد افتاد. محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در مراسم اعطای نشان امین‌الضرب گفت: در کشورهای صنعتی افتخار بسیاری از بنگاه‌های صنعتی آن است که از قدمت و سال تاسیس خود بگویند، ولی ما متاسفانه در این زمینه کمتر توفیق داشته‌ایم، اما به همت اتاق بازرگانی تهران قدمت 133 ساله این اتاق امروز زنده شده است.
وی تصریح کرد: اگر 200 نقطه اقتصادی را انتخاب کرده و پیشگام قرار دهیم، بقیه می‌توانند با پیروی از آنها توسعه و پیشرفت را رقم بزنند، در این راستا طرحی را در دست کار داریم، تا با کمک تشکل‌ها و انجمن‌ها بتوانیم یک جهش بزرگ در کشور ایجاد کنیم، چرا که باید جبران مافات کرد و عقب‌ماندگی 8 سال دوران جنگ و سال‌های تحریم را جبران کنیم. با 10 تا 15 درصد پیشرفت به جایی نخواهیم رسید و باید سریع‌تر حرکت کنیم. غلامحسین شافعی رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز در این مراسم با یادی از بنیان‌گذار اتاق بازرگانی تهران با نام امین‌الضرب گفت: در بین ما اکنون تجاری هستند که توانایی و استعداد خاصی از نظر علمی ندارند، فقط به ضمیر هوشیار خود اعتماد دارند که همین‌ها ماندگار می‌شوند. امروز در جامعه نیاز به اخلاق حرفه‌ای در کسب و کار داریم که همه ما باید در تعالی این مساله کمک کنیم. محسن هاشمی‌رفسنجانی، فرزند مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی نیز که در این مراسم حضور داشت به بیان اندیشه‌های پدر خود در زمینه توسعه بخش‌خصوصی پرداخت و گفت: علت خوابیدن پروژه‌های کلان در کشور در سال‌های ابتدایی پس از انقلاب تفکر سه‌گانه مدیران در مورد توسعه بود. بعد از انقلاب 3 دیدگاه در مورد توسعه وجود داشت که در دیدگاه اول، این پروژه‌ها، پروژه‌های استعماری به نفع غرب قلمداد می‌شد. نگاه دوم نگاه کسانی بود که توسعه را با الگوی کاملا غربی می‌دیدند. ولی نگاه توسعه‌ای آیت‌الله رفسنجانی این بود که اسلام و فرهنگ ایران و توسعه یک ارزش است و شاید همین ایده باعث شد که بعضی از دوستان از کنار ایشان بروند و نسبت به ایشان بی‌مهری داشته باشند.
حاشیه‌نگاری
هر چند قرار بود این مراسم با حضور مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی برگزار شود، اما به دلیل فوت ناگهانی ایشان، متولیان مراسم با دعوت از پسر وی، محسن هاشمی‌رفسنجانی، به آن مرحوم ادای دین کردند.
مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران و متولی برگزاری این مراسم، در حین سخنرانی به دلیل افت شدید فشارخون نتوانست به سخنرانی خود ادامه دهد و بیهوش شد. البته وی پس‌از حدود 20 دقیقه، مجددا به مراسم بازگشت.
وزیر صنعت، معدن و تجارت که در این نشست حاضر بود، پس از آنکه وضعیت خوانساری را نامساعد دید، به‌رغم اینکه قرار نبود سخنرانی کند، پشت تریبون قرار گرفت.
از دیگر حاشیه‌های این مراسم این بود که وزیر صنعت، معدن و تجارت در این مراسم گفت که از شخصیت امین‌الضرب اطلاع چندانی ندارد و یک نفر به او توضیح دهد که امین‌الضرب کیست!
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور که به‌عنوان آخرین سخنران پشت تریبون قرار گرفت، به شوخی گفت که آقای خوانساری نزدیک بود در راه برگزاری این مراسم شهید شوند.