متنوع سازی منابع مالی خارجی

به گزارش ایسنا، وزارت اقتصاد در هفتاد و نهمین روز از اجرای برنامه ١٠٠ روز ١٠٠ اقدام خود که در آن به معرفی ١٠٠ دستاورد وزارت اقتصاد در دولت یازدهم می پردازد در گزارشی آورده است: یکی از مهم ترین اولویت‌های دولت تدبیر و امید پس از روی کار آمدن، فراهم کردن شرایط مناسب برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی بوده است. بازار مالی کشور در دولت یازدهم برای استفاده از فرصت ورود سرمایه گذاران خارجی پس از تحریم‌ها و اجرایی شدن برجام، توانست از طریق متنوع کردن روش های تامین مالی بازار پول و سرمایه، متنوع کردن نهادها و خدمات مالی قابل ارائه از طریق بازار سرمایه و استفاده از ابزارهای تامین مالی خارجی موجب بهبود روابط بین بورس های خارجی و داخلی و جذب سرمایه گذاری بین المللی شود.

تنوع سازی، اصل سرمایه گذاری در بازارهای مالی

متنوع سازی منابع مالی خارجی یکی از اصول سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی است. با روی کار آمدن دولت یازدهم، مسوولان به این فکر افتادند تا همانطور که در اقتصاد نباید تک محصولی باشیم، در ارز هم نباید تک‌ارزی بمانیم. دولت به این نتیجه رسید که باید ماجرای ارز به گونه‌ای مدیریت شود تا به جای تک ارزی بودن، سبد ارزی داشته باشیم. این ضرب المثل را حتما شنیده‌اید که می گوید:همه تخم مرغ های خود را درون یک سبد قرار ندهید. معنایش خیلی روشن است. یعنی اگر یک سبد حاوی تمام تخم مرغ ها باشد و سبد بیفتد، تمام دارایی از دست خواهد رفت، بنابراین بهتر است در دو یا چند سبد قرار داده شود که اگر یکی از بین رفت، مقداری باقی بماند. در بازار مالی خارجی نیز این نکته مهم و ضروری است. بنابراین کشور باید ارزهای متنوعی داشته باشد که این تنوع در مقایسه با عوامل تأثیر گذار بر قیمت ارزها متنوع شود.

تنوع سازی منابع درآمدی دولت در ایران و البته کنار گذاشتن پول نفت از بودجه عمومی و جاری کشور، سالهاست مهمان بحث‌های کارشناسی اقتصاددانان ایرانی بوده است. متنوع سازی منابع مالی این روزها در تحلیل توسعه یافتگی اقتصادی کشورها نیز نقش به سزایی ایفا می‌کند. زیرا به اعتقاد بسیاری از کارشناسان جذب و ورود سرمایه خارجی به اقتصاد یک کشور، حاصل فرآیندی چندین مرحله‌ ای است که از طراحی، معرفی و بهینه کردن یک فرصت سرمایه‌گذاری را در کنار تدوین و اجرایی کردن قوانین حمایتی و مناسب، ایجاد ثبات و چشم انداز مثبت در اقتصاد و از همه مهمتر مزیت نسبی پروژه‌های کشور میزبان، شامل می‌شود. براساس گزارش ها، امروزه علاوه بر اینکه کشورهای مختلف جهان به فکر متنوع ساختن سبد ذخایر ارزی خود افتاده اند، در پی افزایش سهم ارزهای معتبر دیگر غیر از دلار در مبادلات مالی خود نیز هستند.

استفاده از سبد ارزی

با وجود این که شرایط کنونی سیاسی و اعمال محدودیت های مالی علیه ایران در چند سال اخیر پیش از اجرایی شدن برجام، استفاده از مبادلات مالی بر حسب دلار و یورو را اجتناب ناپذیر کرده بود، اتکا به ارزهای یورو و دلار صحیح به نظر نمی رسد. بنابراین باید استفاده از سایر ارزهای مختلف و معتبر در انجام مبادلات مالی خارجی با استفاده از راهکارهای موجود در دستور کار قرار گیرد. این در حالی است که اقتصاد ایران در طول سال های گذشته با توجه به تحریم‌ها توانست در جذب سرمایه خارجی عملکردی درخشان داشته باشد و پس از اجرایی شدن برجام، سرعت جذب سرمایه های خارجی به شدت سرعت گرفت، به طوری که موجی از تمایل ها برای سرمایه گذاری خارجی به سوی ایران سرازیر شد.

بنابراین به علت احتمال تحریم‌های دوباره، این نگرانی وجود دارد که منابع دلاری ما با امنیت کافی روبرو نباشد، پس اگر منابع خود را از دلار به بقیه ارزها تبدیل کنیم امنیت مبادلات مالی کشورمان بیشتر می‌شود. تبدیل سبد به صرفا یک ارز همانند یورو شیوه قابل قبولی نیست، بلکه باید براساس محاسبات ریسک ارزها، ترکیبی از ارزهای مختلف را در سبد ارزی نگه داریم. در این روند لازم است، ریسک وزنی سبد حداقل و بازدهی بهره‌ای وزنی سبد حداکثر شود.

متنوع سازی منابع مالی لازمه تحقق اقتصاد مقاومتی

متنوع سازی منابع مورد نیاز، لازمه تامین مالی دولت در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی است. تنوع سازی منابع تامین مالی دولت زمینه ساز پایداری تامین منابع دولت و کاهش اتکای به درآمدهای نفتی خواهد بود. ایجاد تنوع در منابع مالی خارجی و وابسته نبودن به یک ارز، سبب می شود با کم ترین تحریم، اقتصاد کشور با مشکل مواجه نشود. به همین دلیل تنوع سازی در تامین منابع مالی در راستای انجام سرمایه گذاری باید در دستورکار متولیان بخش اقتصادی قرار گیرد.

مساله تبدیل ذخایر دلاری به ارزهای رایج دنیا در ایران به بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر برمی‌گردد و از آن زمان تاکنون بخش زیادی از ذخایر کشورمان که عمدتا دلار بود به یورو و دیگر ارزهای رایج در دنیا تبدیل شده و طی این سال‌ها با افزایش ارزش ارزها، کشور توانسته است که چند میلیارد دلار سود کسب کند. بنابراین می توان گفت که با ادامه کاهش وابستگی ذخایر کشور به دلار و تبدیل آن به دیگر ارزهای رایج دنیا، ایران از فشار یک جانبه تحریم های آمریکا رهایی می یابد.

سابقه فعالیت دولت‌های اخیر آمریکا نشان داده که این کشور همواره در تشنجات بین‌المللی نقش داشته، لذا این موضوع، در بی‌ثباتی و پرنوسانی دلار موثر بوده است. پیش‌بینی آینده دلار و یورو نشان می دهد که این ارزها دچار ریسک بالایی است به همین دلیل اقدام وزارت اقتصاد و امور دارایی و بانک مرکزی ایران برای تنوع سازی منابع مالی خارجی، صحیح بوده و به نفع کشور است.

در همین زمینه، سعید خانی اوشانی مدیر کل "دفتر وامها، مجامع و موسسات بین المللی" سازمان سرمایه گذاری خارجی وزارت اقتصاد با بیان اینکه متنوع سازی منابع مالی خارجی یکی از عوامل مهم جذب سرمایه گذاران خارجی محسوب می شود، افزود: وزارت اقتصاد برای جذب سرمایه های بیشتر، منابع مالی خارجی را متنوع کرد به طوری که از یک کشور و یا یک واحد پول خاص در ایران سرمایه گذاری نشود.

به گفته وی، به طور کلی می توان گفت که وزارت اقتصاد معتقد است که تمام تخم مرغ ها را در یک سبد نباید ریخت. چراکه اگر مراوده مالی ایران بنا به هر دلیلی با کشور سرمایه گذار به مشکل برخورد کند، منابع مالی از بین نرود.

خانی اوشانی اظهار کرد: دولت یازدهم تلاش می کند که با جذب سرمایه گذاران خارجی، شرایط اقتصادی کشور را بهبود بخشد. این در حالی است که با اقدامات صورت گرفته پس از اجرایی شدن برجام درحال حاضر با کشورهای مختلف آسیایی و اروپایی در حال مذاکره و همکاری هستیم.

وی تاکید کرد: سودآوری بالا و اطمینان از بازگشت سرمایه و همچنین ارائه ضمانت های مربوطه، لازمه ایجاد یک محیط با ثبات سرمایه گذاری است.

مدیر کل "دفتر وامها، مجامع و موسسات بین المللی" سازمان سرمایه گذاری خارجی وزارت اقتصاد با بیان اینکه یکی از مهمترین فاکتورهایی که در طراحی و تنظیم قراردادها دخیل خواهد بود، تقسیم ریسک است، تصریح کرد: آنچه که سرمایه گذاری را برای سرمایه گذار جذاب می کند علاوه بر قالب و چارچوب قراردادی چگونگی تقسیم یا مدیریت ریسک موجود در موضوع سرمایه گذاری است که درجه اطمینان سرمایه گذار از برگشت سرمایه و سود ناشی از آن را تعیین می کند.

خانی اوشانی، سرمایه گذاری روی طرح ها را فرآیندی بلند مدت ذکر کرد و افزود: برخی پروژه ها در مدت زمان اندک نهایی می شود و به سوددهی می رسد، اما برای اجرای برخی پروژه ها و سود آوری آنها چند سال زمان نیاز است. بنابراین وزارت اقتصاد، برای رشد اقتصادی و چگونگی تبدیل فرصت های پیش رو به ارزش های اقتصادی ایران، با محوریت نقش تامین سرمایه ها، طرح هایی را مورد بررسی قرار داده است.