گسترش مرزهای دانش نیازمند سامان دهی به امر پژوهش است

به گزارش نمایه بانک ، «پژوهش» فعالیتی منسجم، برای رسیدن به ‌شناختی روشن‌تر از مفاهیم پیرامون ماست. در مجموع پژوهش راهی برای گسترش مرزهای دانش و گشودن افق‌های تازه برای آیندگان است. در واقع پژوهش یکی از محورهای مهمی است که ضامن پیشرفت و توسعه پایدار در هر کشور به شمار می‌آید. اگر پژوهشی نشود، دانش بشری افزایش نخواهد یافت و دچار سکون و رکود خواهد شد.

توسعه پایدار و همه جانبه در هر کشوری به نحو قابل توجهی در گرو گسترش کمی وکیفی فعالیت‌های پژوهشی آن کشور است. بدیهی است که گسترش پژوهش درگرو تعامل سازنده همه بخش‌های آموزشی و پژوهشی کشور است و هیچ یک از سازمان‌ها به تنهایی نمی‌توانند به بهبود وضع پژوهش در کشور کمک کنند. در همین زمینه و باتوجه به اهمیت و ضرورت پژوهش در توسعه کشور ، با فرزاد رمضانی راد دانش آموخته دکترای تخصصی مدیریت دولتی، گرایش رفتار سازمان پژوهشگر و تحلیل گر و مدرس دانشگاه و متخصص درحوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در صنعت بانکداری گفتگویی را انجام داده ایم که در ادامه آن را می خوانیم:

1. اهمیت و جایگاه امر پژوهش در مدارس و دانشگاه های کشور را چطور ارزیابی می فرمایید؟ و تا چه اندازه مبحث پژوهش در ساختار آموزش کشور (از مدرسه تا دانشگاه) جا افتاده است؟

پژوهش فعالیتی منسجم برای رسیدن به ‌شناختی روشن‌تر از مفاهیم پیرامون ماست. در مجموع پژوهش راهی برای گسترش مرزهای دانش و گشودن افق‌های تازه برای آیندگان است. در واقع پژوهش یکی از محورهای مهمی است که ضامن پیشرفت و توسعه پایدار در هر کشور به شمار می‌آید. اگر پژوهشی نشود، دانش بشری افزایش نخواهد یافت و دچار سکون و رکود خواهد شد.

کشورهای پیشرفته صنعتی بخش قابل توجهی از تولید ناخالص ملی را به سرمایه گذاری در امور پژوهشی و تحقیقاتی اختصاص داده‌اند. بنابراین میان تحقیقات و میزان پیشرفت حقیقی هر کشـوری رابطه مستقیم وجـود دارد و تـا زمانیکـه کشور و دانشگاه های ما از دستاوردهای تحقیقات راهبردی، کاربردی و توسعه ای در برنامه ریزی های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و برنامه ریزی آموزشی بهره برداری نکنند به توسعه پایدار دست نخواهیم یافت. با توجه به اهمیت پژوهش در دانشگاه نقش دانشجویان تحصیلات تکمیلی در فرآیند پژوهش و توسعه تحقیقات در جامعه بیش از پیش اهمیت دارد.

تحقیق و پژوهش دروازه ورود به خودکفایی و استقلال در شرایط فعلی است و نیازمند اقداماتی است که آموزش و پرورش در مورد نقش تحقیق و پژوهش دانش آموزی انجام دهد. در صنایع و سازمانها با تشکیل واحد R&D و همکاری افراد در واحد تحقیق وتوسعه و سرمایه گذاری در آنجا می توان طبق برنامه ریزی استراتژیک در راستای تحقق اهداف قدم برداشت و به نوآوری و کاهش وابستگی(خود کفایی) درحوزه های مختلف در جهت تولید ملی کشور دست یافت.

در رویکرد پژوهش‌مدار دانش آموزان چگونه آموختن را می‌آموزند و قادر خواهند بود که به شیوه‌ای علمی دانش خود را توسعه بخشند. منظور از رویکرد پژوهش ‌مدار در آموزش آن است که در همه سطوح و مقاطع آموزشی، شیوه‌های تدریس به گونه‌ای باشد که دانش آموزان به مطالعه کتاب‌های درسی اکتفا نکرده و خود با بررسی منابع موجود در موضوع‌های درسی، به گسترش دانش خویش بپردازند.

اهمیت و جایگاه پژوهش و تحقیق در توسعه همه جانبه جامعه اجتناب ناپذیر است، زیرا تحقیق و پژوهش دروازه ورود به خودکفایی و استقلال است. شیوه آموزشی و پرورشی و در امر یاددهی- یادگیری در سیستم تعلیم و تربیت کشور نیازمند تحول بنیادی است. بطور کلی جهت نیل به پژوهش تحول آفرین، نیاز به فرهنگ سازی قوی و تدوین برنامه های استراتژیک و هدفمند در این حوزه در کشور از مدارس تا دانشگاه ها است. چرا که روحیه کنجکاوی وکشف حقیقت جویی مستلزم آموزش و پژوهش است. درکشور می بایست از آموزش‌محوری به سمت پژوهش‌محوری حرکت کرد و میسر به سمت دانشگاه کارآفرین و مرکز رشد باشد.

متاسفانه در ایران، فرهنگ پژوهش برخلاف فرهنگ آموزش، گسترش نیافته و نهادینه نشده است. اما فارغ از این نقاط ضعف در زمینه مسائل پژوهشی، آنچه در این بحث حائز اهمیت است، استفاده مفید و موثر از ظرفیت‌های موجود تحقیقاتی کشور به منظور انجام اقدامات مدبرانه در بهبود تولید ملی در کشور است.

2. ایرادات وارده بر سیستم آمورشی مدارس و دانشگاه ها در خصوص توسعه جایگاه امر پژوهش را به عنوان یک فرد دانشگاهی و پژوهشگر در چه عواملی می دانید؟

ابتدا می بایست به وضعیت کسب و کار در کشور پرداخت و چالش های آن را بررسی و شناسایی نمود که در چه حوزه هایی می بایست وابستگی به بیگانه را کمتر شود و در این راستا با تحقیق و پژوهش بتوان در خلق محصولات و تولید ملی گام برداشت. در حوزه دانشگاه عارضه یابی (آسیب شناسی) در انتخاب رشته دانشگاهی، گرایش افراد، مهم و ضروری به نظر می رسد؛ انتخاب رشته می بایست بر اساس معیارهایی مشخص و دقیق و هدفمند و با دیدگاه بلند مدت انجام گیرد. که برخی از اعم آنها عبارتند از : علاقه افراد به آن رشته دانشگاهی، توجه به وجود رشته و گرایش مربوطه و نحوه ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر در داخل و خارج کشور و توجه به وضعیت بازارکار (صنعت) مرتبط به رشته انتخاب شده...

زیرا در صورت عدم توجه به بازار کار و یا اشباع آن سبب می شود که دانشجو بعد از صرف زمان و هزینه بعد از پایان یافتن دوره در مقاطع مختلف تحصیلی نتواند اشتغال داشته باشد و یا کار مورد علاقه و مرتبط با رشته خود را پیدا کند و به عبارتی نتواند از آموخته های خود در عمل استفاده کند.(مشکلی که در چند سال اخیر در کشور وجود دارد). لذا پیشنهاد می شود به منظور کاهش چالش ذکر شده، افراد حتماً مطالعه لازم در انتخاب رشته دانشگاهی و گرایش مربوطه انجام داده و یا دقت لازم تمام جوانب مختلف را مد نظر قرار دهند و در این مورد با افراد متخصص در حوزه مرتبط مشاوره گرفته و مشورت نمایند. به شرح ذیل برخی از اعم چالش در حوزه پژوهش در دانشگاه را به شرح ذیل بیان می کنیم:

نحوه انتخاب عنوان موضوعات پژوهشی دانشجویان در مقاطع تحصیلی، گوناگون است. می بایست عناوینی با نظر دانشجویان تحت نظرات اساتید انتخاب گردد که کاربردی و اثر بخش باشد و در راستای حل مساله و مرتفع کردن مشکلات کشور در حوزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... در صنایع مختلف مد نظر قرار گیرد. و پاسخگوی نیازهای اساسی کشور باشد. مهم‌ترین ویژگی پژوهش، مساله محوری است، یعنی باید مساله را تشخیص و بر مبنای آن پژوهش را انجام دهیم.

همچنین به منظور عدم تکراری بودن و نوآور بودن موضوعات پژوهش، استعلام از پایگاه های معتبر داخلی و خارجی توسط دانشجویان انجام شود و در این خصوص نظارت و کنترل های لازم توسط دانشگاه انجام شود. و خروجی آن ضمن تدوین مقاله مستتخرج از پایان نامه و رساله و... که می بایست در مجلات معتبر و مرتبط با موضوع و رشته دانشگاهی چاپ شود و منجر به ارتقاء دانش و جایگاه دانشجویان، اساتید و دانشگاهها در داخل و خارج کشور بشود؛ نوآوری و تحول آفرینی در جهت تولید ملی و خود کفایی به همراه داشته باشد. لذا بطور کلی در کنار افزایش کمی مقالات به کیفیت آنها در جهت اثر بخشی و کار آفرینی در تولید ملی توجه شود ، باید این مهم را نیز در نظر داشت که خروجی دستاورد‌های پژوهشی باید به سمتی برود که به حل یک مسئله ختم شود و فرآیند آن تبدیل به یک پژوهش بزرگ شود و این مستلزم تغییر در نوع نگاه به پژوهش، اهمیت تولید علم، هدف گذاری در پژوهش، کاربردی و عملی بودن پژوهش‌‌ها و اهمیت پژوهش در جایگاه جهانی است. که متاسفانه این بخش هنوز کامل نشده است و همین امر سبب ایجاد یک حلقه مفقوده بین صنعت و دانشگاه شده است.

در شرایط فعلی و چالش ها و محدودیت هایی در این حوزه وجود دارد که می بایست مورد توجه بیشتری جهت ارتقاء فرهنگ و اهمیت پژوهش بین دانش آموزان در مدارس شود. که برخی از اعم آن عبارتند از:

عدم جایگاه ساختار تحقیق و پژوهش مدارس کشور
عدم مدیریت ارزشیابی عملکرد کارآمد مبنی بر فعالیت های تحقیقی و پژوهشی
عدم توجه به جایگاه (زمانی و مکانی) فعالیت های تحقیقی و پژوهشی متناسب با دروس مدارس کشور
عدم دسترسی به منابع کافی برای تحقیقات دانش آموزی
عدم بودجه و منابع مالی کافی

در این راستا انجام فعالیت های فوق برنامه و تدوین مسابقات علمی، فرهنگی، هنری، ارائه مقالات پژوهشی و تحقیقاتی توسط دانش آموزان نیز گامی در جهت فرهنگ تحقیق و پژوهش در آموزش و پرورش است که به ورود پژوهش و تحقیق در صحنه تعلیم و تربیت کمک می کند. برای نیل به این مقصود معلمان، خود باید پژوهشگر باشند و با آنها مشارکت و همکاری داشته باشند. تأکید بر شیوه های «یادگیری پژوهش محور» با هدف یادگیری بر اساس تحقیق و ارائه پژوهش سبب می شود دانش آموز خود به دنبال کشف مجهولات رفته و معلم جز نقش هدایت گر و راهنما نداشته باشد. تأثیر تجهیز مدارس به امکانات تحقیقاتی نظیر کتابخانه، مجله، رایانه (it مدارس) دسترسی به سایت های مناسب اجتناب ناپذیر است. برنامه ریزی مناسب جهت ارتقای سطح تحصیلات معلمان به ویژه آشناسازی عملی و نظری آن ها با اصول و روش های تحقیق و پژوهش، تخصیص اعتبارات مناسب جهت انجام فعالیت های تحقیقاتی، ایجاد زمینه همکاری دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی با محققان و معلمان آموزش و پرورش و استفاده از نیروهای متخصص در این راستا می تواند در جهت نهادینه شدن و فرهنگ تحقیق و پژوهش در جامعه گامی بلند باشد.

3 . نقش و جایگاه پژوهشگران در ساختار های مدیریتی و سازمانی برای رسیدن به رشد در حوزه های عملیاتی و صنایع کشور چطور ارزیابی می کنید؟ آیا پژوهشگران در مشاغل کلیدی توانسته اند موفق عمل کنند یا اینکه لازم است به عنوان مشاور در کنار مدیران قرار گیرند؟

نقش و جایگاه پژوهشگران در ساختار های مدیریتی و سازمانی برای رسیدن به رشد در حوزه های عملیاتی و صنایع کشورمی بایست مورد توجه بیشتری قرار گیرد، چراکه جهت خلق ایده و نوآوری ها نیاز به جذب متخصصین و کار تیمی و فراهم کردن بستر محیطی مناسب و اختصاص دادن بودجه کافی جهت انجام پژوهش است تا بتوان بر اساس نیاز جامعه و کاهش مشکلات در حوزه های مختلف قدم برداشت.

در راستای تولید ملی و خود کفایی در کشور ، ارتباط دانشگاه با صنایع ( شرکتهای دانش بنیان) با انجام تحقیقات و پژوهش های بنیادی مستحکم ترشود و در این خصوص حمایت مالی و فراهم کردن شرایط مناسب جهت شناسایی استعدادها و مهارتهای دانشجویان ، در راستای پاسخگوی نیازهای اساسی کشور انجام گیرد تا با تفاهم و قرارداد های فی ما بین، بتوان در راستای اقتصاد مقاومتی به تولید ، خلق محصولات نوآورانه و اشتغال ، کارآفرینی دست یافت.

4 . چالش ها و آسیب ها در امر پژوهش را بفرمایید ؟

جهت کاهش چالش ها ، آسیب ها و به عبارتی مدیریت بهینه در حوزه پژوهش به برخی از اعم آموزه‌های اخلاق حرفه ای درباره پژوهش اشاره می‌شود که به شرح ذیل عبارتند از:

شایسته و بایسته است پژوهشگر همواره روحیه حقیقت جویی و حقیقت‌طلبی داشته باشد و همه تلاش و زحمت خود را در کشف حقیقت صرف کند. زیرا حق و حقیقت است که باقی خواهد ماند.
پژوهش مساله محور باشد نه موضوع محور، یعنی پژوهش بر اساس نیازهای جامعه انجام گیرد.
از اخلاق حرفه ای پژوهش این است که تحقیقات علمی تا جایی که امکان دارد به صورت گروهی انجام گردد. زیرا از هر جهت مفیدتر از کارهای فردی و شخصی است، به عبارت دیگر پژوهشهای فردی هر چند در جای خود مفید و ارزنده است اما پژوهشهای گروهی قابل مقایسه با پژوهش‌های فردی نیست. اهمیت مشورت تا حدی است که رسول گرامی اسلام (ص) - که صاحب علم لدنی بود - با اصحاب خود مشورت می‌کرد.
پژوهشگر نباید خواسته‌های شخصی یا گروهی و ... خود را به عنوان پیش فرض تحقیق و پژوهش خود قرار دهد، لذا نیکو و بایسته است که اصل بی طرفی را تا حد امکان در تحقیقات خود مورد توجه قرار دهد. محقق و پژوهشگر راستین کسی است که خود را تابع نتیجه تحقیق خود بداند نه آنکه حاصل تحقیق خود را تابع امیال خود گرداند.
یکی از نکات ناشایست اخلاقی در باب اخلاق پژوهش، بحث سرقت علمی است. محققِ با اخلاق هیچگاه مطالب دیگران را به اسم خود منتشر نمی‌کند و حقوق فکری و معنوی افراد دیگر را محترم می‌شمارد.
شایسته و بایسته اخلاقی است که پژوهشگران روحیه انتقاد پذیری داشته باشند و اگر منتقدی حرف حق و مطلب صحیحی را تذکر داد آن را با کمال افتخار بپذیرند و از منتقد خود تشکر و قدردانی کنند.

5 . دلیل پرداختن پژوهشگران به بسیاری از موضوعات در حوزه پژوهش ها (چه حوزه تئوریک و چه حوزه کاربردی) چه امری می تواند باشد؟ آیا نادیده گرفتن یک سری از مباحث در برخی حوزه ها به نفع آینده کشور است؟

از دیگر امور اخلاقی برای پژوهشگران این است که اولویت‌ها و نیازهای خود و جامعه را در نظر گرفته و به مسائل مهمتر، اساسی‌تر بیشتر اهمیت دهند. زیرا مسئولیت‌ها، وظایف دینی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، و ... پژوهشگران به اندازه‌ای زیاد است که دیگر امکان رسیدن به مسائل و موضوعات غیر ضروری نیست و گذراندن عمر به مسائل غیر ضروری و انجام ندادن کارهای مهم و ضروری تر باعث خسران و ضررهای غیر قابل جبران فردی و اجتماعی است. بنابراین می بایست مشکلات جامعه در حوزه های مختلف با دقت شناسایی شود و سپس پژوهش می بایست بر اساس آن موضوعات انجام گیرد و در راستای حل مسئله ای مرتبط با آنها صورت پذیرد تا بتوان خروجی آن مشکلی از مشکلات جامعه را مرتفع کند و نهایتا نوآوری در عرصه اندیشگی (تئوری) و کاربردی را به همراه داشته باشد. در این راستا لازم است افراد با توجه به فعالیت و اشتغال خود در حرفه ای با کمک مدیران و مشاوران در سازمانها موضوعات مهم و کاربردی را شناسایی کنند و همچنین دانشجویان هم با کمک استاتید به این موضوعات دست یابند و از انجام پژوهش با موضوعات تکراری و کم اهمیت جدا خود داری کنند.

6 . صرف به کار گیری راهکارهای تشویقی و ترغیبی برای ورود دانشجویان به امر پژوهش کافی است؟ یا ابنکه باید راهکار های دیگری را در این زمینه جستجو کرد؟

به نظر می رسد در حال کلی به منظور توجه و تشویق به رویکرد تحقیق و پژوهش بین افراد در جامعه در سطوح مختلف دانش آموزش، دانشجویان، اساتید و کارکنان در سازمانها، چهار عامل نقش اساسی و کلیدی داردکه عبارتند از : ایجاد و فراهم کردن بستر زیر ساختی قوی ، بروز و فراهم کردن محیط مناسب، دستیابی به نیاز ها و الزامات، دسترسی به منابع اطلاعاتی، علاقه و داشتن روحیه کنجاوی است که موارد صدر الاشاره نیازمند فرهنگ سازی در جامعه و اختصاص بودجه کافی و متنوع بودن منابع مالی بوده تا خروجی پژوهش ، اثر بخش، تحول آفرین و کاربردی باشد و بتواند بر اساس مرتفع کردن چالش ها و مشکلات صنعت در در کشور در حوزه های مختلف تدوین شود.

7 . برای دسترسی پژوهشگران به منابع مالی مورد نیازشان در امر پژوهش چه ساز وکارهای در حوزه های مربوط جلسه های سالانه کشور نیاز داریم؟

همانگونه که قبلا بیان شد کشورهای پیشرفته صنعتی بخش قابل توجهی از تولید ناخالص ملی را به سرمایه گذاری در امور پژوهشی و تحقیقاتی اختصاص داده‌اند. بنابراین بین تحقیقات و میزان پیشرفت حقیقی هر کشـوری رابطه مستقیم وجـود دارد و تـا زمانیکـه دانشگاه های ما از دستاوردهای تحقیقات راهبردی، کاربردی و توسعه ای در برنامه ریزی های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و برنامه ریزی آموزشی بهره برداری نکند به توسعه پایدار دست نخواهیم یافت. لذا با این نگاه که تحقیق و پژوهش اثر بخش یک سرمایه گذاری بلند مدت در جامعه در حوزه های مختلف محسوب می شود، می بایست از مدارس تا دانشگاه یعنی از وزارت آموزش وپروش تا وزارت علوم و فناوری و همپنین سازمانها و صنایع با برنامه ریزی استراتژیک بودجه مناسبی سالیانه با در نظر گرفتن نیازها در جهت رفع مشکلات موجود مد نظر داشته باشند تا فعالیت در این حوزه ها قابلیت انجام و نهایتاً بهره برداری داشته باشد و اینگونه نباشد که برخی از منابع مالی سازمانها به اسم پژوهش اتلاف شده و بخش‌های مهمی به دلیل عدم پشتوانه از انجام آن محروم بماند. لذا نظارت بر بودجه تخصیص یافته بسیار ضروری به نظر می رسد. ما باید از پژوهش به فناوری و از فناوری به ثروت و قدرت برسیم که هدف ماست و در عین حال در اولویت‌بندی مسائل آنچه در توان، نیاز و مطالبات ماست؛ طبق یک برنامه مسیر دقیق را ترسیم کنیم. در خصوص ارتباط با سازمانهای دانش بنیان نیاز ضروری به نظر می رسد.

8 . پژوهش های صورت گرفته در حوزه اقتصادی برای دستیبابی به فناوری های نوین چقدر با یافته های جهان هماهنگ است ؟ چقدر بومی است ؟ آیا نقش نوآوری و خلاقیت افراد پژوهنده موثر بوده یا اینکه یافته ها صرفاً در امر واردات علمی موفق عمل کرده اند؟

توسعه فناوری و نوآوری، الزامی کلیدی برای کشورها در راستای توسعه و گذار به اقتصاد دانش بنیان است، اهمیت فناوری و نوآوری به حدی است که اکثر کشورهای توسعه یافته آن‌ها را از اولویت اصلی سرمایه‌گذاری‌های خود می‌دانند، فناوری های جدید بانکی در حال تغییر بخش مالی جهان هستند و قطعاً شاهد رشد و توسعه بنیادین در زمینه فناوری دیجیتال و بانکداری را هستیم. امروز با ظهور ویروس همه ‌گیر کرونا و تهدید آن برای سلامت و اقتصاد و حیات جهان، نوآوری به الزامی برای مدیریت شرایط فعلی و خلق فرصت‌های جدید بدل شده است.

پژوهش مطمئن‌ترین راه دریافت آگاهی‌ها و دانش‌های جدید در جهت توسعه علم و فناوری و خلق سیستم‌ها، فرآیندها و خدمات جدید است. در فضای اقتصادی و تکنولوژیکی بشدت پویای امروز، شرکت‌ها برای بقا و نیل به اهدافشان نیازمند مجهز شدن به دانش روز هستند، همچنین پژوهش که نقطه آغاز هر حرکت علمی است، بنیانی برای تصمیم‌گیری صحیح است. پژوهش اساس و شالوده اقتصاد دانش‌بنیان است و از سوی دیگر اقتصاد دانش‌بنیان نیز اساس مهمترین سندکلان اقتصادی کشور یعنی سیاست‌های‌کلی اقتصاد مقاومتی است. جهت حرکت به سمت بانکداری جهانی استفاده از استاندارهای فناوری های نوین ضروری است و این فقط با تحقیق و پژوهش و فرهنگ سازی در کشور میسر می شود.

9 . آیا نفش نهاد و ناظر در حوزه بانکی و نهاد پژوهشگر در حوزه بانکی در حوزه پژوهش برای بانکداری الکترونیکی و دیجیتال و اقتصاد هوشمند موثر عمل کرده است؟ آیا بانک مرکزی و پژوهشکده بانکی توانسته موثر عمل کند؟

نظام بانکی ما در راستای ارتقای کارایی و بهبود عملکرد خود، نیازمند تحقیق و پژوهش به ویژه در حوزه های کاربردی است بنابراین ضرورت دارد بانک ها علاوه بر تکیه بیشتر بر بخش تحقیق و توسعه خود، ارتباط خود را با سایر مراکز علمی و پژوهشی تقویت کنند و در این مسیر، اصلاح و ارتقای نظام بانکی از مهمترین محورهای پژوهشی است.

بانک مرکزی و پژوهشکده پولی و مالی لازم است در حوزه پولی و بانکی شرایطی مغتنم را برای بهره‌مندی از دانش و توان علمی دانش‌آموختگان و متخصصین حوزه های مختلف از فنی و مهندسی تا جامعه‌شناسی، حسابداری، اقتصاد و نظایر آن فراهم آورده و نظام بانکی بر آن است که محیطی مستعد را برای جذب ایده‌های نوآورانه، تقویت خلاقیت‌های فکری و به کارگیری دانش در پیشرفت و توسعه حوزه پولی و بانکی کشور مهیا کند.

شبکه بانکی با تکیه بر پژوهش‌های روزآمد، بایستی عقب ماندگی نظام بانکی کشور از آخرین تحولات مقرراتی نظام بانکی در سطح بین المللی را جبران کند. در این ببین ارتقای نظام نظارت و پایش سلامت بانکی، نظام گزارش دهی بانک ها مبتنی بر استانداردهای نوین گزارشگری مالی و نیز تطبیق با ترتیبات موجود در حوزه مبارزه با جرائم مالی از جمله مبارزه با پولشویی، تامین مالی تروریسم و فرار مالیاتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است

پژوهشکده در حال حاضر در حال اجرای طرح های پژوهشی مهمی در راستای تأمین نیازهای پژوهشی بانک مرکزی و بانک های کشور در حوزه های پولی، مالی، ارزی و بانکداری است که مسلماً دستاوردهای این پژوهش ها برای نهادهای مسئول، در تصمیم سازی و حل مشکلات نظام بانکی و اقتصاد کشور مفید خواهد بود.

10 نقش استارت ها و بخش خصوصی در حوزه پژوهش چگونه بوده است؟

با استفاده از پژوهش های کاربردی می توان به میزان قابل توجهی ثروت آفرینی کرد. ایجاد شرکت های دانش بنیان، استارتاپ ها، اختراعات، ایجاد و تجاری سازی محصولات به خلق ثروت کمک شایانی خواهد کرد که این امر با تکیه بر توان ملی و خودباوری محقق خواهد شد.

لازمه شکل گیری استارتاپ ها تحقیق و پژوهش در حوزه کسب و کار می باشد. استارتاپ ها شرکت های کوچکی هستند که معمولا براساس ایده و خلاقیت یک نفر یا مجموعه ای از افراد شکل گرفته اند؛ این شرکت ها، در تلاش هستند که با استفاده از ایده جدید و خلاقیتی که در ارائه محصول یا خدمت از خود نشان می دهند،درآمدزایی کنند. آموزش و ترویج کارآفرینی از اهداف استارتاپ ها است.

استارتاپ ها به عقیده عموم متخصصین در دوره تحریم با تکیه بر بضاعت های داخلی در دو حوزه نرم افزار و سخت افزار، نقش بی بدیلی در تامین و رفع نیازهای کشور دارند و به علاوه می توانند در حوزه های مختلف، برای کشور درآمدزایی کنند. امروزه استارتاپ ها در سیاست، فرهنگ، اقتصاد و محیط زیست تاثیر مستقیم دارند.

یکی از مزایای این نوع کسب و کارها، رشد سریع آن ها است که سبب توسعه اقتصاد کشور شده و در نتیجه اشتغال زایی خوبی نیز به همراه می آورند ونمونه موفق شرکت هایی که از مرحله استارتاپی به کسب و کار موفق رسیده اند گویای این مطلب است.

نقش کلیدی استارتاپ ها در توسعه اقتصادی، حل مشکلات تولید و اشتغال زایی موجب شده است در بسیاری از کشورها ظرفیت ها و فرصت های خوبی اختیار این شرکت ها قرار گیرد. دلیل گرایش به نوپاهای فناوری محور در دنیای امروز، پتانسیل بزرگ به وجود آمده توسط فناوری اطلاعات و دنیای اینترنت است. در ایران نیز فعالیت های استارتاپی طی چند سال گذشته به صورت جدی دنبال شده است

افراد علاقمند به مقوله های کارآفرینی در این جامعه به هم متصل شوند تا بتوانند منجر به نوآوری و شکل دهی این شرکت ها باشد و خود بستر دانشگاه ها گردند. تمام این مراحل در هر قدم خود منجر به کارآفرینی می شود که در نهایت افراد را به دور هم جمع می کند و تشکیل تیم می دهد.

در کشور ما به دلیل اینکه فضای کسب وکار پایین و موانع کسب و کار بالاست، لذا چالش های استارت تاپ ها هم در آن بالاست. در استارت تاپ ها به دلیل اینکه نحوه کسب و کار نوآورانه است و فناوری با کسب وکارهای نوینی نیز متفاوت است، بنابراین برخی از موانع: بهبود فضای کسب و کار،و زیرساخت های فنی، دسترسی به سرمایه و جذب نیروی های متخصص و پرورش استعداد ها، عدم شناخت نیاز مشتری، عدم تناسب محصول و بازار، طراحی یک مدل کسب وکار گسترش نا پذیر، تیم سازی نامناسب است که می بایست در این مورد بررسی ها و سازکار هایی بیشتری جهت توسعه و بهبود توسط بخش خصوصی انجام شود.

11 جایگاه پژوهش در صنعت بانکداری را در کل چگونه ارزیابی می کنید ؟

تحقیق و توسعه در حوزه بانکی به طور خاص با توسعه این صنعت و به تبع آن اقتصاد با این روش ها، ارتباط مستقیم دارد که برخی عبارتند از : تحقیقات بنیادی و کاربردی در توسعه خدمات نوین بانکی، مطالعات عمیق رفتاری و جامعه شناختی برای شناسایی و پیش‌بینی نیازهای حال و آینده مشتریان، مطالعات آینده‌پژوهی و آینده‌نگاری در حوزه بانکی. با توجه به اینکه که فناوری اطلاعات و ارتباطات دائماً در حال تغییر است و نقش مهمی در تحول و نقش آفرینی در کسب و کار در صنعت بانکداری دارد. بطور نمونه استفاده از هوش مصنوعی ، ظهور فین تک ها (برای کمک به پاسخگویی سریع تر به نیازهای مشتری و ایجاد تجربه بهتر برای او ) و استفاده از فناوری های جدید تر؛ مانند روش های مبتنی بر یادگیری ماشین و آنالیز دیتاها از جمله مزایای بانکداری مدرن (نسل 4) است. لذا آینده پژوهشی و تفکر استراتژیک جهت شناسایی نیازهای مشتریان در صنعت بانکداری ضروری به نظر می رسد، این مهم با برنامه ریزی و پژوهش درحوزه فناوری های نوین میسر خواهد شد. پژوهش‌ها و ایده‌پردازی‌ها در سایه انسجام نیروها و استفاده حداکثری از همه ظرفیت‌های موجود به نتیجه‌ خواهند رسید و بکارگیری تمام توانمندی‌ها و جلب مشارکت همه نیروهای موجود در سطوح مختلف سازمانی و ایجاد انگیزه در مجموعه کارکنان و مدیران نظام بانکی، نقش مؤثری در اجرایی شدن پژوهش ها و پیاده‌سازی نتایج پژوهش‌ها با هدف رفع ضعف‌ها و تقویت نقاط قوت نظام پولی و بانکی خواهد داشت.

نقش شتاب دهنده ها و مراکز رشد در حمایت از پژوهش ها در صنعت بانکداری چیست؟

در واقع شتاب دهنده ها شرکت‌هایی هستند که به کمک صاحبان ایده‌های خوب می‌آیند تا با مشاوره و کمک‌های مالی، بتوانند در کنار هم محصول و مدل اولیه کسب و کار را ارائه کنند. ضمن این‌که تعیین مشتریان هدف و تامین نیروی کار نیز در حیطه وظایف این شتاب دهنده‌ها می‌باشد. به طورکلی این شتابدهنده‌ ها با برگزاری دوره‌ها و جلسات مختلف، موفقیت و پیشرفت استارتاپ ها را سرعت بخشیده و آن‌ها را در رسیدن به اهدافشان یاری می‌کنند.

خدمات کلی شتابدهنده ها به شرح ذیل عبارتند از:

خدمات منتورینگ و دادن مشاوره
ایجاد فضای اشتراکی برای کار
فراهم کردن امکانات و فناوری‌های مورد نیاز
آموزش
ایجاد زیرساخت برای توسعه کسب و کار
تجاری سازی

از آن‌جا که یک استارتاپ یا کسب و کار نوپا، امکان تهیه همه این موارد و یا دانش کافی برای رسیدن به موفقیت را ندارد، یک شتابدهنده می‌تواند در این مسیر، کمک حال این استارتاپ ها بوده و آن‌ها را در رسیدن به قله‌های موفقیت یاری کند. در الگوهای زیست ‌بومی جدید، نه‌تنها مراکز رشد حذف نشده‌اند، بلکه شتاب‌دهنده‌ها نیز در کنار آنها به‌عنوان یک ساختار مکمل و اصلی در راستای ارزشمند جلوه دادن و پرداخته کردن استارت‌آپ‌ها در نگاه سرمایه‌گذاران دیده می‌شوند. مراکز رشد در مراحل اولیه تبدیل شدن استارت‌آپ به کمپانی به یاری آن می‌آیند؛ یعنی مرحله‌ای که ایده استارت‌آپی برای بازار مهیا شده اما هنوز مدل کسب‌وکار یا روشی برای تبدیل کردن ایده به محصول شکل نگرفته است. شتاب‌دهنده‌ها ولی به پیشرفت کمپانی‌هایی که هم ایده و هم مدل کسب‌وکار دارند کمک می کنند. آنچه که واضح است هر دوی آنها نهایتاً به استارت‌آپ‌ها کمک می‌کنند تا به سمت سرمایه‌گذاران تأثیرگذار جهش کنند.

شتاب‌دهنده‌ به مجموعه‌ای اطلاق می‌شود که از کسب‌وکارهای نوآورانه و خلاق در زمینه‌های مختلف حمایت می‌کند. یک شتاب‌دهنده با فراهم کردن امکانات و فضای مناسب کمک می‌کند تا یک ایده ناب توسط گروهی از افراد به یک استارت‌آپ تبدیل شود.

تفاوت شتاب دهنده ها با مراکز رشد به شرح ذیل می باشد که برخی از اعم آنها عبارتند از :

1 شتاب دهنده ها تمرکزشان روی ایجاد فناوری نیست، بلکه روی تجاری سازی فناوری است.

2- تفاوت دیگر این که بیشتر شتاب دهنده ها در دنیا توسط بخش خصوصی و تمرکز بر روی تجاری سازی را افتاده است.

3- تفاوت دیگر اینکه آن تیمی که کار شتاب دهنده با شرکت های نوپا را انجام می دهد بسیار در تعامل با اعضای شرکت است و بسیار فعال به بازاریابی و شناخت بیشتر مشتری می پردازد.

شتاب‌دهنده‌ها با دادن آموزش‌های لازم و همچنین تأمین فضای کسب‌وکار و سرمایه‌های مالی و حتی انسانی مورد نیاز برای پیاده‌سازی ایده، روند راه اندازی کسب‌وکار خلاق را سرعت بخشیده و در ازای این حمایت‌ها خود را در بخشی از سود مادی و اعتبار معنوی آن کسب‌وکار شریک می‌کنند. پارک‌های علمی و فناوری ابزار توسعه کارآفرینی در نظام اقتصادی و توسعه‌ای برای کشور هست که ضرورت توجه به زیر نظام‌هایی را در قالب نظام ملی توسعه صنعتی کشور موردتوجه قرار داد

شتاب دهنده های شرکتی برخلاف سرمایه گذاران ریسک پذیر شرکتی، فقط حمایت های مالی مستقیم وغیرمستقیم به شرکتهای نوپا ارائه نمی کنند بلکه آنها دارای مدلهای حمایتی جامعتری برای پشتیبانی از شرکتهای نوپا هستند. از جمله حمایت های مذکور می توان به فراهم کردن فضای اداری برای فعالیت شرکت ها، ارائه مشاوره ها و تعیین منتورهای تخصصی برای هر شرکت نوپا، شبکه سازی و همچنین برگزاری رویدادهایی به منظور معرفی ایده و طرح شرکت های نوپا به سرمایه گذاران اشاره کرد. بطور کلی با حمایت از تحقیق و پژوهش در حوزه فناوری اطلاعات و تکنولوژی های مدرن می توان با کمک شتاب دهند ها و مراکز رشد به سمت نوآوری در فضای کسب و کار و خلق محصولات حدید براساس نیاز مشتری در صنعت بانکداری دست یافت.

فرزاد رمضانی راد؛ دکترای تخصصی مدیریت دولتی، متخصص فناوری اطلاعات و ارتباطات صنعت بانکداری

مصاحبه کننده: نازیلا محمدی

گسترش مرزهای دانش نیازمند سامان دهی به امر پژوهش است

ثبت نظر