ارتقاء فرهنگ مالیاتی؛ رکن توسعه

به گزارش نمایه بانک ، به نقل از روابط عمومی سازمان امور مالیاتی کشور، فرهنگ یکی از مولفه های مهم و اساسی در توســعه هر کشــوری میباشد. تا چند دهه قبل عقیده اکثر صاحبنظران بر این بود که توسعه مفهومی اقتصادی دارد و کشورها در جهت دستیابی به توسعه، به تقویت اقتصاد خویش می پرداختند . اما این وضعیت با شکســت کشــورهایی که فقط معیارهای اقتصادی را در برنامه ریزی خود در دســتیابی به توســعه گنجانده بودند تغییر یافته و موجب از دســت رفتن مفهوم یک بعدی توســعه شد. اکنون مشخص شده اســت که مبنای هر نوع توسعه، توسعه فرهنگی است.
توسعه جریانی است که در خود تجدید سازمان و سمت‌گیری متفاوت کل نظام اقتصادی-اجتماعی را به همراه دارد. توسعه علاوه بر اینکه بهبود میزان تولید و درآمد را دربردارد؛ شامل دگرگونی‌های اساسی در ساختار‌های نهادی، اجتماعی-اداری و همچنین دیدگاه‌های عمومی مردم است. توسعه در بسیاری از موارد، حتی عادات و رسوم و عقاید مردم را نیز دربرمی ‌گیرد.
در نگاهی دیگر توسعه را به معنای کاهش فقر، بیکاری، نابرابری، صنعتی ‌شدن بیشتر، ارتباطات بهتر، ایجاد نظام اجتماعی مبتنی بر عدالت و افزایش مشارکت مردم در امور جاری تعریف می ‌کند.
در دهه های اخیر دامنه وظائف دولت به شـکلهـای گونـاگون گسترش یافته و برغم اجرای برنامه هـای خـصوصی سـازی کماکان هزینه ها افزایش چشمگیری داشته و در نتیجه نیاز بـه منـابع عظـیم مـالی بیشتر گردیده است. از بـین ایـن منابع، مالیات در جهان امروز نقش اصلی را ایفا نموده و توجه به توان و انسجام نظـام مالیـاتی بـیش از پـیش نمایان گشته است.
مالیات از منابع مهم دولت ها به شمار می‌رود و ثبات و تداوم وصول آن نیز موجب ثبات در برنامه‌ریزی دولت برای ارایه خدمات مورد نیاز در زمینه‌های گوناگون می‌شود. در این میان، توسعه فرهنگی به عنوان یکی از ابعاد مهم توسعه یک کشور همواره از اهمیتی اساسی برخوردار بوده و بهبود نظام مالیاتی نیز بدون توجه به سیاست‌های مبتنی بر ارتقای فرهنگ مالیاتی محقق نمی‌شود.
فرهنگ مالیاتی را می توان ذهنیت مالیاتی، شامل نگرش‌ها و نیز الگوی رفتاری که شهروندان نسبت به پرداخت مالیات به دولت دارند، تعریف کرد. و به بیانی مجموعه ای از طرز تلقی، بینش، برداشت، آرمانها، ارزشهای اجتماعی، قوانین جاری و میزان آگاهی مردم از مالیات، فرهنگ مالیاتی را می سازد.
پرداخت مالیات همانقدر که برای سرمایه گذاری در بخش های تولید و گسترس عدالت اجتماعی نقش دارد عدم تمکین به آن هم برای اقتصاد مشکل ساز بوده و فاصله طبقاتی را افزایش می دهد.
به همین دلیل است که امروزه فرهنگ سازی در بسیاری از کشورها به شدت زیر ذره بین مسئولان اقتصادی و کارشناسان قرار داد.
به جرأت می توان گفت که یکی از شاخص‌های اصلی توسعه، وجود فرهنگ مالیاتی است. این فرهنگ می‌تواند ریشه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، تاریخی، و ... داشته باشد، ولی آنچه مهم است شکل گرفتن این باورهاست که موجب همراهی مناسب مردم با نظام مالیاتی می‌شود.
اشاعه و رشد و گسترش این فرهنگ در جامعه از آن جهت بسیار حائز اهمیت است که بدون اعتلای فرهنگ مالیاتی و پذیرش مقوله مالیات از سوی مردم، هیچ نظام مالیاتی‌ اثربخشی مناسبی نخواهد داشت. 
از این رو می بایست علاوه بر بکارگیری روش هایی که منجر به تامین هزینه های عمومی کشور گردد ، به ارتقای فرهنگ مالیاتی به عنوان مهمترین رکن توسعه اقتصادی و اجتماعی نیز توجه بیشتری شود.