توبافی هنری 200 ساله در خوسف خراسان جنوبی جان تازه ای گرفت

خبرنگار ایرنا برای تهیه گزاشی از تو بافی که از دست بافته های 200 ساله شرق ایران و نیز فرصتی برای اشتغال زایی است، رهسپار روستای کوشه سفلی شهرستان خوسف که در حاشیه بیابان قرار دارد، شد.
وی می نویسد: هنگام ورود به روستا به تکه پارچه ای که بر روی آن نوشته بود، « مرکز توسعه و ترویج صنادیع دستی» نظرم را جلب کرد و وارد کارگاهی با خانه های گلی شدم.
با طرح پرسش هایی در مورد زمنیه فعالیت های این مرکز،دریافتم در این واحد کارگاه های قالیبافی، پارچه بافی، حوله بافی، جاجیم بافی، سفالگری، عرق های گیاهی و گوهر تراشی دایر است.
دهیار کوشه سفلی به خبرنگار ایرنا گفت: پیشینه هنر تون بافی در این منطقه مربوط به 200 سال قبل است، در این روستا سعی شده استعداد افراد شناسایی و به دنبال منویات مقام معظم رهبری در خصوص اقتصاد مقاومتی قدم هایی ولو کوچک برداشته شود.
وی ادامه داد: این روستا از نعمت آب برای توسعه فعالیتهای کشاورزی و نعمت دامداری به خاطر وضعیت بیابانی منطقه و تداوم 18سال خشکسالی محروم است.
شهدادی با بیان اینکه تعدادی از جمعیت روستا به دلیل خشکسالی از روستا به شهرا مهاجرت کرده اند، یادآور شد: برای ایجاد اشتغال افراد جویای کار و همچنین توسعه آبادی از طریق جمع آوری سرمایه های بسیار کم مردم توانسته ایم در منزل قدیمی اجداد خود برای 12نفر زن و سه تن مرد فرصت شغلی ایجاد کنیم.
به گفته وی برای راه اندازی این کارگاه تولیدی تاکنون هیچ وامی از بانک های عامل یا موسسه های مالی و اعبتاری دریافت نشده است
وی با بیان اینکه از ظرفیت ها و توانایی افراد مقیم روستا استفاده شده است، تاکید کرد: با احیا و زنده نگهداشتن این هنر اصیل از صنایع دستی در روستای کوشه سفلی در شهرستان خوسف خراسان جنوبی به اقتصاد روستا کمک شایانی شده است.
دهیار کوشه سفلی یادآور شد: برای تجهیز این کارگاه تولیدی کوچک تاکنون 100 میلیون ریال هزینه شده که با همت و همراهی مردم به نتیجه رسیده است.
وی می افزاید: هنر توبافی را بیشتر سالمندان شهرستان خوسف در سالیان گذشته فرا گرفته اند ولی هم اکنون یک هنر فراموش شده ای است که با احیای آن زمینه اشتغال تعدادی در بحث مشاغل خانگی فراهم شد و در صورت استقبال سبب اشتغال زایی بیشتر خواهد شد.
شهدادی ادامه داد: گوهر تراشی، سفالگری، جاجیم بافی، عرق گیری از دیگر فعالیت های این کارگاه است که در خصوص گوهر تراشی، سنگ آن از معادن روستای خور و در خصوص سفالگری از خاک رس موجود در روستای کوشه سفلی استفاده می شود.
وی با بیان اینکه سالیان گذشته در این روستا سه کارگاه سفال گری فعال بود، اظهار کرد: هم اکنون بعد از گذشت 40 سال با راه اندازی این کارگاه تولیدی این هنر دو باره جان تازه ای به خود گرفته است.
وی با اشاره به جاجیم بافی در روستای کوشه سفلی یادآور شد: جاجیم خام در این کارگاه تهیه و برای تبدیل به تهران صادر می شود و از آن به عنوان زیر انداز، رو انداز، روپشتی و کیف و کفش می توان استفاده کرد.
وی هدف از توسعه و ترویج این رشته صنایع دستی را ایجاد یک برند معتبر منطقه ای دانست و اظهار کرد: این هنر باید با بسته بندی خاص به کشورهای دیگر صادر شود، زیرا کیفیت آن بی نظیر است.
وی به خشکسالی های پی در پی و نداشتن چاه آب برای کشاورزی در روستا اشاره کرد و افزود: مهاجران روستا در حال بازگشت به زادگاه اصلی خود هستند و نیاز به شغل دارند و همچنین نیازمند چاه آبی برای کشاورزی هستند زیرا خاک کوشه سفلی بهترین خاک منطقه برای محصول شناسایی شده است.
خبرنگار ایرنا با تعدادی از بانوان روستا که در خانه های خود و به صورت شخصی توبافی می کردند، گفت و گو کرد، فاطمه بلالی بر این باور است، پارچه های توبافی با توجه به شرایط آب و هوای سوزان منطقه، بیابان را برای مردم منطقه قابل تحمل می کنند.
وی ادامه داد: در قدیم مردم از این پارچه، برای خود تن پوش تهیه می کردند و اعتقاد داشتند که این پارچه ها عرق بدن را می گیرد و هم اینکه در هوای گرم لباس مناسبی برای جلوگیری از آفتاب سوختگی است.
وی می گوید: این پارچه متقاضیان زیادی دارد و کیفیت و لطافت آن سبب شده مردم آن را برای بسیاری از کارهای آشپزخانه سفارش دهند.
بلالی افزود: از این پارچه می توان انواع حوله های حمام که بسیار نم گیر است، شال، چادر شب، سفره نان، حوله دست و صورت، دستمال، صافی و لنگی برای متقاضیان بافت.
وی اضافه کرد: نخ را از بازار تهیه می کند و بعد از ریسندگی آن ها را به دستگاه توبافی وصل می کند که سخت ترین کار این هنر همین مرحله است و همچنین برای بافت تنوع پارچه های رنگی باید آنها را در رنگ انداخت تا رنگی شوند.
وی با بیان اینکه حرکت منظم دست و پا سبب گل دار کردن این پارچه می شود، گفت: این عمل « دفتین زدن » نام دارد که باید به طور دقیق انجام شود و برای بافت پارچه های ساده باید با پنج بار عبور « هاشوره» با دست، یک بار گل را با پا زد تا پارچه ها گل دار شوند.
بلالی پارچه های کُلو ، گِنتی ، چَپَر بافت ، جِناغی و ساده از انواع نقوش به کار رفته در حوله بافی برشمرد و اظهار کرد: هم اکنون بیشتر در شهرستان خوسف پارچه های گنتی بیشتر متقاضی دارد.
وی از کسادی بازار خرید محصول و حوله ها گلایه مند بود و گفت: مسئولان باید تمهیداتی در خصوص صادرات این هنر گرانبها بیندیشند تا هنرمندانی هماننند ما دلسرد این هنر چندین ساله نشوند.
بر اساس مستندات تاریخی، از معروفیت دست بافته ها و پارچه های پنبه ای و ابریشمی تولید شده در ایالت قهستان قدیم در قرون اولیه اسلامی فراوان یاد شده است.
*7557*2047*خبرنگار- رقیه محمدی- انتشار دهنده- عباسقلی اشکورجیری*