میوه نهالی که هفتم اسفند ۹۴ کاشته شد

به گزارش اعتدال، عصر ایران نوشت: «رأی اعتماد مجلس شورای اسلامی به هر سه وزیر پیشنهادی تفاوت بافت مجلس کنونی با مجلس قبلی را به وضوح نشان داد و می‌توان گفت: نهال امید که در هفتم اسفند ۱۳۹۴ غرس شد، در ۱۱ آبان ۱۳۹۵ میوه داده است زیرا این سه همان‌هایند که از سد مجلس قبلی نگذشتند.

رییس‌جمهور نیز در نخستین حضور خود در مجلس دهم به پیام دو انتخابات ۹۲ و ۹۴ اشاره کرد و از ورود دولت به فاز اجتماعی پس از موضوع برجام و سیاست خارجی و کاهش تورم خبر داد و به صورت مبسوط به موضوع فرهنگ اشاره کرد تا این ذهنیت زدوده شود که دل‌مشغولی اصلی او سیاست خارجی است؛ هر چند که با بحران اشتغال و بیکاری خاصه در میان دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها نیز برخوردی واقع‌بینانه داشت.

روحانی با دفاع از عملکرد اقتصادی دولت خود و اشاره به این که این دولت اقتصاد را با تورم بالای ۴۰ درصد تحویل گرفته و اکنون یک رقمی کرده، در واقع می‌خواست بگوید که چرا در بحث ترمیم کابینه سراغ وزیران اقتصادی نرفته است. رییس‌جمهور گفت: هر سه وزیر با امور اجتماعی مرتبط‌اند و بدین ترتیب از ورود دولت به فاز اجتماعی و فرهنگی خبر داد و از مجلس خواست بر این ورود مُهر تأیید بزنند.

نتیجه رای اعتماد هم نشان داد که واکنش مجلس مثبت بوده است. در نطق‌ها هم دیدیم در حالی که یک نماینده مخالف تمام تلاش خود را به کار بست تا جو مجلس قبل را تکرار کند اما عملا طرفی نبست و خصوصا با واکنش صریح دو نماینده رو به رو شد.

نماینده مخالف وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش تا آنجا پیش رفت که سوابق افراد در دفاع مقدس را هم کافی ندانست؛ چرا که نخست‌وزیر دوران جنگ اکنون در حصر است و تا توانست به این و آن پرخاش کرد و همان گونه که پیش‌بینی می‌شد، «فتنه فتنه» کرد اما ابتدا مهدی شیخ، نماینده تهران و سپس غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده رشت فضای مجلس را تغییر دادند؛ خاصه جایی که نماینده جانباز رشت نشسته بر روی ویلچر فریاد برآورد و این پرسش کلیدی و راهبردی را مطرح کرد: «این داستان فتنه تا کی ادامه دارد؟» و ادامه داد: «کسی که فتنه را استارت زد، دارد راست‌راست در خیابان راه می‌رود و آن وقت دیگران را متهم می‌کنند.»

در این فضا اما وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش به جای پاسخ به اتهامات سیاسی برنامه‌های خود را ارایه داد و با ادامه مباحث در فضایی آرام‌تر و با مخالفت‌های کمتر حاصل این شد که دانش‌آشتیانی، صالحی امیری و سلطانی‌فر به عنوان وزیران آموزش و پرورش، ارشاد و ورزش و جوانان به عضویت دولت درآیند.

نقوی حسینی در نطق کوتاه خود آن قدر پرخاش کرد و اطلاعات غلط داد که عملا بیش از هر مدافعی به نفع وزیر پیشنهادی عمل کرد؛ چرا که نشان می‌داد خشم و غضب چنان در او و همفکران پایداری غلیان و غلبه کرده که به جای استدلال به زمین و زمان بد می‌گفت و دچار اشتباهات مکرر لفظی می‌شد.

سه وزیر پیشنهادی همان گزینه‌هایی بودند که سه سال قبل با پاسخ منفی نمایندگان مجلس نهم رو به رو شدند ولی روز سه‌شنبه ۱۱ آبان ۹۵ توانستند با جلب رأی اعتماد نمایندگان به دولت حسن روحانی بپیوندند و این نتیجه انتخابات هفتم اسفند ۹۴ و میوه نهالی است که آن روز غرس شد.

تعداد آرای هر سه وزیر همچنین نشان می‌دهد فراکسیون امید به رغم فضاسازی‌های اولیه مخالفان انسجام خود را یافته و شکل گرفته و حرکت پارلمانی را نباید تنها در قالب نطق میان دستور و تذکر آیین‌نامه‌ای و اظهار نظرهای رسانه‌ای متبلور دید و از این رو بیراه نیست اگر گفته شود نقش محمدرضا عارف نیز به عنوان رییس فراکسیون امید و در یکپارچه‌سازی دیدگاه‌ها قابل توجه بوده است. اگر چه خود سخن نگفت اما قابل حدس است که هماهنگی‌های قبلی را سامان داده است و به صورت نمادین نیز پیشاپیش دیگران به استقبال رییس‌جمهور رفت.

فضای مجلس از این واقعیت نیز حکایت می‌کرد که اکثر نمایندگان برای همراهی با دولت آمادگی دارند. بنابراین باید بیش از آن که در انتظار تهیه طرح و نطق از جانب آنان باشیم، از دولت بخواهیم لوایح مناسب را تهیه و ارایه کند.

اگر چه هر سه وزیر حوزه‌های اجتماعی و نه صرفا سیاسی را باید مدیریت کنند اما از منظری سیاسی می‌توان اهمیت جلسه رای اعتماد را در مشخص شدن وزن گرایش‌های سیاسی طیف‌ها دانست. پس از آن که در رقابت علی لاریجانی با محمدرضا عارف برای کسب کرسی ریاست مجلس، عارف نتوانست به ریاست برسد این تحلیل ارایه شد که وزن فراکسیون امید کمتر از حد تصور بوده؛ حال آن که امید در واقع ائتلاف اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان میانه‌رو و حامی دولت بود و طبعا بخش دوم به لاریجانی رای دادند. ۴۸ ساعت بعد و هنگامی که مسعود پزشکیان و علی مطهری نیابت ریاست مجلس را در اختیار گرفتند، مشخص شد تحلیل‌های اولیه دقیق نبوده است.

اکنون اما ۵ ماه گذشته و غبارها فرو نشسته و صف‌بندی‌ها مشخص شده است و از این نظر می‌توان اهمیت رأی اعتماد را فراتر از انتخاب سه وزیر دانست.

در جلسه رای اعتماد هر چند برخی نمایندگان به این و آن پرخاش کردند اما کاملا روشن بود که فضا تغییر کرده است. هر چند امثال نقوی حسینی کوشیدند جای خالی رادیکال‌ها را پر کنند اما این بار نه تنها چندان صدای احسنت چندان نپیچید که بر او نهیب می‌زدند. کافی است عدد ۱۵۷ را که پشتوانه وزیر آموزش و پرورش شد با ۷۰ رأی مجلس قبل به او که مانع وزارت همین دانش آشتیانی شد، مقایسه کنیم تا این گزاره به اثبات رسد که رأی اعتماد ۱۱ آبان ۹۵ میوه نهالی بود که در هفتم اسفند ۱۳۹۴ غرس شد.