واقعیت خشک و خشن همه نظرسنجیها را جا گذاشت. تحلیلگران در سراسر جهان از نتایج صبح روز چهارشنبه انتخابات آمریکا شوکه شدند. تا ساعاتی قبل از انتخابات آمریکا هیچکسی فکرش را هم نمیکرد که دونالد ترامپ بتواند در ایالتهای کلیدی آمریکا هیلاری کلینتون با تجربه را شکست دهد؛ اما مردم آمریکا برخلاف تمامی انتظارات و نظرسنجیها عمل کرده و رأی دادند. نکته قابل توجه در این میان این است که مردم آمریکا تاجری بیگانه با علم سیاست و سیاستورزی را به سیاستمداری ترجیح دادند که بیش از ٢٥سال در مرکز قدرت در آمریکا و پستها و سمتهای مختلف فعالیت کرده است.
هیلاری کلینتون دالانهای قدرت را در واشنگتن بسیار بیشتر از ترامپ میشناخت و درک بهتری از مناسبت قدرت در آمریکا داشت؛ اما ترامپ احتمالا بزرگترین تصمیمهایی که گرفته است، درباره فروش و خرید املاک گرانقیمت در آمریکا و یا چگونگی اداره هتلها و کازینوهایش باشد؛ اما خوب یا بد، درست یا نادرست امروز دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکاست. حالا این ترامپ است که سخنرانی پیروزیاش در انتخابات را ایراد میکند و هیلاری کلینتون مجبور است پیروزی رقیب تازهواردش را تبریک بگوید؛ البته باراک اوباما، رئیسجمهوری فعلی آمریکا که طی روزهای آینده صندلی دفتر ریاستجمهوری در کاخ سفید را به دونالد ترامپ تعارف خواهد کرد، نیز واکنشی جالب به پیروزی ترامپ داشت. اوباما در پیامی که از پیش ضبط شده بود، خطاب به مردم آمریکا گفت: «پس از انتخاباتی «خستهکننده و گاه عجیب» یکدیگر را نه به چشم دموکرات یا جمهوریخواه، بلکه به چشم هموطن نگاه کنند. فارغ از اینکه نامزد مورد نظر شما برنده بشود یا نه و فارغ از هر چه که بشود، خورشید فردا دوباره میتابد و آمریکا همچنان برترین کشور جهان خواهد بود».
ترامپ هم در سخنانی در نیویورک، با اشاره به اینکه هیلاری کلینتون در تماسی تلفنی به او تبریک گفته است، تأکید کرد: «صادقانه میگویم باید به هیلارى خسته نباشید بگیم. ما باید دوباره بهعنوان مردمی متحد دور هم جمع شویم. من وعده میدهم رئیسجمهوری همه آمریکایىها باشم.» او سپس از مردم آمریکا خواست تا متحد باشند و به آنها قول داد که آرزوی آمریکاییها را احیا خواهد کرد. ترامپ درباره رابطه دولتش با دیگر کشورها نیز گفت: «با تمام ملتها همکاری میکنیم. ما به دنبال زمینههای مشترک خواهیم بود و نه درگیری و خصومت. ما تلاش میکنیم صلح را گسترش دهیم و به دنبال افزایش تنش نخواهیم بود». در میان حامیان ترامپ یکسری حامیان برتری سفیدپوستها هستند که جذب حرفهای دارای رنگ و لعاب نژادپرستی و اسلامهراسی او شدهاند.
عده دیگری از حامیان او نیز هستند که مثل طرفداران خروج از اتحادیه اروپا در انگلیس میخواهند مرزها بستهتر و مهاجرت محدودتر شود. با این حال اطلاعات نظرسنجیها و مصاحبههای متعدد با دهها تن از حامیان ترامپ حاکی از آن است که جذابیت اصلی او وعدهاش برای راهحل سریع برای اقتصاد آمریکاست. طبق یک نظرسنجی جدید از سوی موسسه پیو، بالغ بر ۹۰درصد از حامیان ترامپ گفتهاند: اقتصاد در این انتخاب آنها بسیار مهم بوده است. نظرسنجیها همچنین نشان میدهد که قدرتمندترین پایگاه حمایت از ترامپ مربوط به مردان سفیدپوست بدون تحصیلات عالی است و او اغلب به منظور جذب رأیدهندگان، این گروهها را در ایالتهایی مثل اوهایو، آیووا، ویرجینیای غربی و کارولینای شمالی هدف قرار داده است. او تلاش داشته تا تبلیغاتی ویژه برای پایگاههای صنعتی سابق مثل شهر یانگز تاون در ایالت اوهایو که در ۲۰ سال گذشته شاهد وضع وخیم اقتصادی و افول جمعیت بودهاند، داشته باشد. ترامپ در آشیانه یک هواپیما در فرودگاه این شهر در ماه مارس ماجرایی را با این مضمون درباره تهدید مهاجران غیرقانونی به آنها گفت: مار سمی که با اجازه خود شما به خانهتان میآید و بعد زمانی که شما را نیش میزند، شما آن وقت تعجب خواهید کرد. یک یافته قابل توجه از یک مطالعه انجامشده توسط موسسه پیو در ماه اگوست این بوده که حامیان دونالد ترامپ با اکثریت قاطع معتقد بودهاند که زندگی در آمریکا «برای افرادی مثل آنها» بدتر از ۵۰سال پیش شده است. مجموع ۸۱درصد رأیدهندگانی که حامی ترامپ بودند، گفتند: زندگی در آمریکا بدتر شده است؛ در حالیکه ۱۱درصد این حامیان معتقد بودند زندگی آنها بهتر شده است.
در مقام مقایسه اکثر حامیان هیلاری کلینتون معادل ۵۹درصد از این حامیان معتقد بودند زندگی در آمریکا نسبت به ۵۰ سال پیش بهتر شده است و ۱۹درصد از آنها معتقد بودند که زندگی آنها بدتر شده و ۱۸درصد نیز معتقد بودند تغییری نکرده است. البته ماه گذشته میلادی پایگاه اینترنتی ووکس گزارش داد که حامیان ترامپ لزوما افراد بدبخت و بیچاره جهان نیستند. این گزارش تصریح کرد که طبق نظرسنجیهای هنگام خروج در زمان انتخابات مقدماتی میزان رأیدهندگان حامی ترامپ به اندازه حامیان تد کروز و تا حد چشمگیری بیشتر از حامیان کاندیداهای اصلی دموکراتها یعنی هیلاری کلینتون یا برنی سندرز بوده است؛ یک مطالعه مهم از جانب گالوپ نیز این موضوع را تأیید کرده است. در واقع سطح حمایت از ترامپ ارتباط مستقیمی با درآمد بیشتر و نه درآمد کمتر چه در میان کل مردم و چه در میان سفیدپوستها داشته است. طبق این مطالعه حامیان ترامپ با احتمال کمتری بیکار بوده یا از نیروی کار کنار گذاشته شده بودند. به هر حال آنچه مسلم است، این است که انتخابات ترامپ بهعنوان رئیسجمهوری آمریکا جامعه آمریکایی را دو پاره کرده است. به نظر میرسد خود ترامپ نیز به این مسأله توجه داشته است و در نخستین سخنان بعد از انتخاب شدنش، آمریکا را به متحد شدن دعوت کرد.
اما این دعوت ترامپ مانع از این نشد که ساعاتی پس از اعلام نتایج انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، معترضان به سیاستهای وی در شهرهای مختلف ایالتهای کالیفرنیا و اورگان در اعتراض به پیروزی دونالد ترامپ جمهوریخواه به خیابانها بیایند. شبکه خبری فاکس نیوز گزارش داد که ایالت کالیفرنیا و ایالت اورگان جزو ایالتهایی هستند که حامی هیلاری کلینتون دموکرات بودهاند. معترضان به پیروزی ترامپ در شهرهای یوجین و پورتلند ایالت اورگان نیز بعد از اعلام نتایج انتخابات ریاستجمهوری به خیابانها آمدند. در واکنش به نتایج انتخابات، حدود ١٠٠ معترض نیز در خیابانهای اصلی اوکلند در ایالت کالیفرنیا تجمع کردند تا اعتراض خود را به پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری ٨ نوامبر اعلام کنند. گزارشهایی از شکستهشدن شیشه مغازهها و به آتش کشیده شدن چند خودرو مخابره شده است. همچنین گزارش شده که تعدادی از معترضان زخمی شدهاند؛ اما اطلاعات بیشتری هنوز در دسترس نیست.
پیروزی جمهوریخواهان در سنا و کنگره
همزمان با انتخابات ریاستجمهوری در آمریکا، انتخابات دو مجلس سنا و گنگره نیز در این کشور برگزار شد و در این دو مجلس نیز جمهوریخواهان توانستند با اکثریت آرا دموکراتها را شکست دهند. در جریان انتخابات پیشین کنگره که چهارم نوامبر ۲۰۱۴ در اواسط دور دوم ریاستجمهوری باراک اوباما برگزار شد، کنترل سنا از دست دموکراتها خارج شد و با توجه به اینکه جمهوریخواهان در آن زمان مجلس نمایندگان را در اختیار داشتند، در نتیجه کل کنگره را گرفتند.
نمایندگان حزب دموکرات در انتخابات هشتم نوامبر ۲۰۱۶ برای پس گرفتن جایگاه اکثریت خود در سنا تلاش کردند اما مقابل رقبای جمهوریخواه خود شکست خوردند. با توجه به آرای کسبشده اکثریت، کنگره آمریکا برای دومینبار پیاپی به دست جمهوریخواهان افتاد. برای مجلس نمایندگان آمریکا تمام ۴۳۵ کرسی روز سهشنبه به رأی گذاشته شد. دوره نمایندگان این مجلس دو ساله است. از مجموع ۱۰۰ کرسی سنا، ۳۴ کرسی سهشنبه به رأی گذاشته شد. دوره نمایندگان سنا ٦ساله است اما در هر انتخابات تنها یکسوم کرسیها به رأی گذاشته میشود. جمهوریخواهان اکنون توانستهاند اکثریت ۵۱ رأی را در سنا و اکثریت ۲۱۸ رأی مجلس نمایندگان آمریکا را به دست آوردند. این دومین پیروزی پیاپی برای جمهورخواهان در کنگره محسوب میشود.
5252