رسانه پاکستانی:بانک توسعه اسلامی به احداث خط لوله گاز 'تاپی' کمک می کند

روزنامه انگلیسی زبان 'اکسپرس تریبیون' پاکستان به نقل از یکی از مقامات این کشور نوشت: یک شرکت چینی در مناقصه احداث خط لوله گاز تاپی (قسمت مربوط به خاک ترکمنستان به طول 300 کیلومتر) برنده شده است و قرار است بخشی از هزینه های اجرای این طرح بزرگ انرژی، با کمک بانک توسعه اسلامی تامین شود.
طبق قرارداد میان چهار کشور یاد شده، قرار است ترکمنستان به عنوان طرف صادر کننده، 85 درصد هزینه مورد نیاز برای اجرای این طرح 10 میلیارد دلاری را تامین کند.
چالش های اساسی موجود در مسیر اجرای طرح تاپی، حاکی از وجود مشکلات فراوان در این زمینه است؛ مشکلاتی که باعث خواهد شد چهار کشور عضو تاپی نتوانند چندان به واقعی بودن ضرب الاجل تکمیل این خط لوله تا پایان سال 2020 میدوار باشند.
علاوه بر وجود تنگاهای مالی و مشکلات سرمایه گذاری، پیشرفت و تحقق فیزیکی طرح تاپی به چند عامل مهم از جمله برقراری امنیت در افغانستان و کاسته شدن از تنش های میان هند و پاکستان بستگی دارد.
کلنگ احداث این خط لوله آذر ماه سال گذشته با حضور مقام های عالی چهار کشور در ترکمنستان به زمین زده شد.

** خط لوله تاپی
براساس آنچه اکنون روی کاغذ به عنوان پیش نویس های قرارداد تاپی وجود دارد، این خط لوله به طول یک هزار و ٨٠٠ کیلومتر ظرفیت انتقال 30 میلیارد مترمکعب گاز را در سال دارد. این خط از شمال شرق ترکمنستان و به طول 147 کیلومتر در خاک این کشور کشیده می شود و وارد افغانستان می شود و با عبور از مسیرهای ناامن این کشور و عبور از ولایت های هرات، فراه، قندهار و هلمند وارد پاکستان و بعد هند می شود.
قرارداد اولیه این خط لوله در سال 2008 میان سه کشور افغانستان، پاکستان و هند به عنوان ذی نفعان طرح تاپی و خریداران گاز ترکمنستان امضا شد و قرارداد اولیه این سه کشور با ترکمنستان در سال 2010 به امضا رسید.
در صورت اجرای این طرح، روزانه 500 میلیون فوت مکعب گاز ترکمنستان با خط لوله تاپی در اختیار افغانستان قرار گیرد و سهم هر یک از کشورهای هند و پاکستان از گاز ترانزیتی با این خط لوله نیز روزانه یک میلیارد و 325 میلیون فوت مکعب خواهد بود.
اجرای طرح تاپی با چالش ها و مشکلاتی مواجه است. مشکلاتی که به طور قطع باعث خواهد شد چهار کشور عضو تاپی نتوانند چندان به واقعی بودن ضرب الاجل تکمیل این خط لوله تا پایان سال 2020 امیدوار باشند.
اگرچه گفته شده است این طرح باید تا سال 2020 تکمیل شود، اما پیشرفت و تحقق آن بستگی به چند عامل مهم از جمله برقراری امنیت در افغانستان و کاسته شدن از تنش ها میان هند و پاکستان دارد ، ضمن اینکه توافق نهایی میان چهار کشور برای اجرای یک طرح اقتصادی، به گونه ای که همه آنها را راضی نگه دارد، چندان کار ساده ای نیست.
اجرای این طرح نیازمند سرمایه گذاران بزرگ خارجی است. هیچ یک از این کشورها توان سرمایه گذاری 10 میلیارد دلاری در این طرح ندارند. گرچه برخی اخبار در زمینه اعلام آمادگی شرکت توتال فرانسه یا برخی شرکت های ژاپنی و کره جنوبی برای سرمایه گذاری و مشارکت در احداث این طرح منتشر شده، اما تا به امروز، هنوز هیچ گونه قرارداد رسمی در این زمینه امضا نشده است.
طرح تاپی برای ترکمنستان که اقتصاد آن به شدت به تجارت انرژی وابسته است، یک طرح حیاتی است و این کشور سخت تلاش می کند به رغم وجود چالش های فراوان در مسیر عملی شدن آن، افغانستان، پاکستان و هند را به عنوان کشورهای تشنه انرژی، نسبت به اجرای تاپی علاقه مند سازد.
آساق*272**1723
انتشار دهنده: محمدرضا منافی