فقدان آموزش های کاربردی ،نبود چاپخانه مختص روزنامه و درآمد پایین مهمترین مشکلات رسانه ها درقم

به گزارش ایرنا، رسانه های استان قم اعم از مکتوب و مجازی، روزنامه ها، خبرگزاری ها وسایت های خبری هر کدام به نوبه خود با مشکلات و چالش های خاصی مواجه است، از بیمه خبرنگاران و نبود امنیت شغلی تا مشکل چاپخانه، یارانه و آگهی و...
امروز تحلیل گران بر این باورند که گسترش فضای مجازی بیشترین چالش و آسیب را متوجه رسانه ها خصوصا رسانه های مکتوب کرده است ولی صاحبان این نشریات و رسانه ها بر این باورند که هر اندازه هم فضای مجازی رشد و گسترش پیدا کند، باز این رسانه ها مخاطب خاص خود را دارند.
امنیت شغلی خبرنگاران، بیمه خبرنگاری، عدم تامین معیشت، فعالیت سنگین و حجم زیاد اخبار استان قم، مشکلات نشر، نبود چاپخانه برای چاپ روزنامه ها، محدودیت های توزیع، و یارانه کاغذ و .... هنوز بعد از سالها مهمترین دغدغه اصحاب قلم و رسانه استان قم است.
به گزارش ایرنا، در استان قم 264 نشریه منتشر می‌شوند که از این تعداد چهار نشریه به صورت روزنامه، هفت نشریه به صورت هفته‌نامه و 10 نشریه نیز به صورت دو هفته نامه منتشر می‌شود.
در قم 69 نشریه به صورت دو فصل‌نامه، 90 نشریه نیز به صورت فصل‌نامه، و 40 خبرگزاری و پایگاه خبری نیز نسبت به انتشار اخبار و رویدادهای خبری در این استان اهتمام دارند.

*اظهار ونظر اصحاب رسانه استان قم
* مرتضی داستانی مدیر مسئول روزنامه 19 دی دراین زمینه به ایرنا گفت: مشکلات رسانه های قم از جهات مختلف بسیار زیاد و قابل تحلیل است، از جمله اینکه قم از یک طرف تک شهرستان و از سوی دیگر یک شهر فرهنگی است، به همین دلیل درآمد نشریات بسیار پایین است.
وی خاطرنشان کرد: میزان آگهی یک روزنامه در استانی با 10 شهر به صورت قطع، با یک تک شهرستانی مانند قم بسیار متفاوت است، از سوی دیگر منابع تامین آگهی نیز مهم است که برخی استان ها به دلیل حضور بخش خصوصی قوی، حمایت خوبی از رسانه ها صورت می گیرد ولی قم نیز فاقد این شاخص است.
وی ادامه داد: یکی از عواملی که باعث شده نشریات قم نسبت به بسیاری از استان های دیگر جلوتر باشند، تنها علاقه مندی فعالان رسانه ای این شهر است.
داستانی گفت: متاسفانه عدم بنیه مالی مناسب باعث شده که رسانه های استان نتوانند از نیروی انسانی حرفه ای و باسابقه بهره مند باشندو یکی از عوامل عقب ماندگی نشریات همین کمبود نیروی انسانی ماهر، کاهش درآمد و نبود نقدینگی در مطبوعات می باشد.
وی ادامه داد: از طرف دیگر، حضور نیروی انسانی رشته روزنامه نگاری در رسانه ها بسیار مهم است، متاسفانه نیروهایی که مهارت پیدا می کنند به خاطر اینکه تامین نمی شوند به روابط عمومی مراکز دیگر می پیوندند و به همین دلیل نشریات از نیروهای ماهر خالی می شود.
این فعال رسانه ای استان قم اظهار داشت: عامل دیگر عقب ماندگی نشریات قم به حسب انتظارتی که از آنها می رود، تفکر بسیاری از مسئولان استان است که آنگونه که باید از این نشریات خوب استفاده نمی کنند.
داستانی گفت: درحالی که هر اندازه نشریات قم بالنده، پویا وفعال باشند به نفع خود استان مسئولان است.
وی بیان داشت: عامل دیگری که نشریات استان را به این روز انداخته، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم است که هیچ هدف گذاری برای رشد نشریات استان ندارد.
وی با اشاره به پرداخت یارانه رسانه ها نیز گفت: یارانه ها به ساز و کار خاص خود نیاز دارد ومهمترین ساز و کار آن در ارتباط با میزان کاغذ مصرفی، چاپ و تیراژ است و قسمت عمده دیگر معطوف به بیمه می شود.
داستانی گفت: به صورت طبیعی نشریه ای که یک کارمند دارد و همان یک کارمند نیز از جای دیگر بیمه می شود، با نشریه ای که 35 کارمند و نیروی حقوق بگیر دارد، در دریافت یارانه متفاوت خواهند بود.
داستانی همچنین گفت: متاسفانه شهر مقدس قم فاقد یک چاپخانه برای چاپ روزنامه است و بسیاری از نشریات قم مدتی است که چاپ روزنامه را به تهران منتقل کردند.

*حسین عبدالهی قائم مقام مدیر مسئول و سردبیر روزنامه ایمان با اشاره به مشکلات نشریات و مطبوعات در قم گفت: هر چند مشکلات نشریات درقم جدا از مشکل نشریات و مطبوعات کشور نیست، ولی در این استان مشکلات مقداری پیچیده تر و نیاز به یک نگاه عمیق تر دارد.
وی فقدان آموزش های کاربردی و تخصصی متناسب با جایگاه واقعی رسانه، نبود امنیت شغلی وبیمه خبرنگاری، دستمزدهای پایین، تمرکز گرایی در مرکز استان، نبود واحدهای صنفی هماهنگ و بی توجهی اصحاب رسانه نسبت به وضعیت فراروی خودشان، را از مهمترین چالش ها و آسیب های پیش روی جامعه رسانه ای استان قم ذکر کرد.
عبدالهی با بیان اینکه آموزش نیروی آزموده در رشته روزنامه نگاری در قم بسیار کم است گفت: آنچه در بحث آموزش رایج است آموزش های سنتی از سوی خود صاحبان نشریات و یا نمایندگی های فعال مطبوعات و خبرگزاری ها می باشد.
وی ادامه داد: از یک سو، آموزش به صورت صحیح صورت نمی گیرد از سوی دیگر انتظاراتی که از خبرنگاران قم وجود دارد نیز در مقیاس کشوری بسیار بالاتر است.
وی گفت: خبرنگاران قم به دلیل نزدیکی به پایتخت و تردد و حضور مسئولان بلندپایه کشوری اعم از معاونان رئیس جمهوری و هیات وزیران و حضور مراجع معظم تقلید، علما و حوزه های علمیه در این استان، نسبت به استان های دیگر، کاری متفاوت تر، فنی تر و سخت تر دارند.
قائم مقام مدیر مسئول روزنامه ایمان قم یادآورشد: عدم تامین معیشت به اندازه کافی، نبود امنیت شغلی و فقدان بیمه برای برخی از خبرنگاران، نبود یک صنف تحت هر لوایی که دنبال رفع مشکلات صنفی خبرنگاران به دور از گرایشات رسانه ها و خبرنگاران باشد، مشکلات رسانه ای قم را تشدید کرده است.
وی گفت: متولیان رسانه ها باید این مساله را بپذیرند خبرنگاری که بخواهد به صورت تمام وقت در اختیار آنها باشد نیاز به تامین معیشت وبیمه دارند.
عبدالهی بیان داشت: این مشکلات باعث شده که از یک طرف خبرنگاران و رسانه های قم در یک فضای سنتی و فاقد آموزش ها و تکنیک های روز حرکت کنند به گونه ای که چیزی هایی که این دوره های آموزشی، به آنها یاد داده می شود صرفا در حد همان رسانه خودشان و فاقد اعتبار علمی از نظر متخصصان و فعالان ارشد این عرصه است.
وی ادامه داد: مشکلات مختلف باعث شده که ضریب نفوذ رسانه های قم در کشور بسیار پایین باشد، البته برخی به اشتباه می گویند سخنان مراجع تقلید را پوشش دادیم و بازتاب کشوری داشت.
عبدالهی گفت: در حالی که آن بازتاب کشوری، شخصیت رسانه نیست بلکه شخصیت آن مرجع تقلید و یا مقام علمی و یا سیاسی است که سیطره نفوذ او کشوری و یا حتی فراملی است و ربطی به رسانه های قم ندارد.
وی ادامه داد: رسانه های قم از لحاظ توانایی و تولید محتوا نسبت به کشور بسیار پایین هستند.
عبدالهی گفت: در قم دیوار رسانه ها کوتاه تر از رسانه های کشور است، ضمن اینکه چارچوب های خاصی از نظر حرفه ای باید در آن رعایت و باعث می شود برای خبرنگار و رسانه مشکلاتی ایجاد شود.
وی ادامه داد: متاسفانه خبرنگاران اراده ای مستحکم و هماهنگ ندارند، یا چنان مشکلات ابتدایی و پیش پا افتاده را بزرگ می کنند که مانع حل مشکل اساسی می شوند.
عبدالهی گفت: دولت به عنوان متولی بخشی از فرهنگ می تواند در زمینه مسائل مختلف معیشتی، امنیت شغلی و بیمه خبرنگاران و عکاسان اقدام کند.
این فعال رسانه ای استان قم بیان داشت: عکاسان را نباید جدای از خبرنگاران قلمداد کنیم، این قشر چون ابزار کار دارند اگر دوربین و ابزار آنها دچار مشکل شود، صاحبان رسانه زیر بار نمی روند.
وی مسائل مربوط به حوزه جغرافیا را از دیگر مشکلات رسانه های قم ذکر کرد و گفت: جغرافیای قم به دلیل تک شهر بودن باعث شده که آن پراکندگی و تکثری که رسانه ها نسبت به مسائل کلان قم داشته باشند تنها متمرکز در خود شهر قم شود. کمتر رسانه ای به مشکلات شهرهای پیرامون این استان می پردازد.
عبدالهی ادامه داد: وجود تعدد وتمرکز خبرنگاران در مرکز استان باعث شده که جامعیت پوشش را برای کل استان نداشته باشیم و صدا و سیمای نیز این مشکل را دارد، اینکه تنها نمازجمعه و اخبار رسمی شهرهای اطراف قم، اطلاع رسانی شود، افکار عمومی را برای رفع مشکلات آنها قانع نمی کند.
سردبیر روزنامه ایمان قم بیان داشت: وجود تکنولوژی های جدید به دلیل خبر محور بودن، رسانه ها را با مشکل مواجه کرده واطلاعات در کمترین زمان ممکن از سراسر جهان منتشر می شود و رسانه های قم برای جذب مخاطب باید به سمت تولید محتوای عمیق تر، گزارش های تحلیلی و توصیفی، مصاحبه های عمقی و نگارش صحیح بروند.
عبدالهی بیان داشت: نیاز است که مطبوعات به موقع به دست مخاطب برسد ولی کدام مطبوعات در سطح استان، شهرها و بخش ها و روستاها توزیع می شود؟ در مرکز شهرهای دیگر روزنامه های قم توزیع نمی شود و این مساله روی اقتصاد رسانه تاثیر می گذارد و رسانه ای که اقتصاد و آگهی نداشته باشد نمی تواند کسب درآمد کرده و توجیه اقتصادی داشته باشد.
وی ادامه داد: عنصر مهمی که در کنار این مسائل مطرح می شود، بحث فرهنگ آموزش و احساس تعلقی است که خبرنگاران به قم به عنوان شهر فرهنگی داشته باشند، خبرنگارانی می توانند به زندگی امید دهند و فضای جامعه را به سمت پویایی و نشاط پیش ببرند که خود انسان های امیدواری باشند.
عبدالهی بیان داشت: جامعه ای که رسانه های پویا نداشته باشد، دچار کرختی و ناامیدی می شود، رشد و توسعه یافتگی یک جامعه به رسانه های زنده نیازمند است و خبرنگاران زنده جامعه را به سمت جامعه پویا وشهروندان نقاد سوق می دهند، این زمینه توسعه یافتگی در استان قم نیز باید تبلور پیدا کند.
وی اظهار داشت: تا زمانی که مشکلات معیشتی و اقتصاد خبرنگاران حل نشود کار حرفه ای آنها نیز با اختلال مواجه است و مانع تاثیرگذاری آنها خواهد شد.
وی همچنین گفت: مسئولان استان باید بپذیرند که خبرنگاران باید چشم بیدار جامع باشند و انتظار نداشته باشند خبرنگاران روابط عمومی ادارات باشند و یا خواسته خود مسئولان را انتقال دهند. خبرنگاران وکیل مردم هستند، مسئولان نیز فضای نقدپذیری، انتقاد و آستانه تحمل خود را بالا ببرند و رسانه ها و خبرنگاران را به مرکز روابط عمومی خود تبدیل نکنند.

*سید علی بابامیری مدیر مسئول روزنامه شاخه سبز نیز گفت: نشریات قم به سه دسته نشریات عمومی، تخصصی و هفته نامه ها تقسیم می شوند، نشریات عمومی مانند روزنامه ها با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کنند.
وی ادامه داد: روزنامه های قم از نظر شکل، محتوا و وسایل مختلف پیشرفت های خوبی داشتند و با برخی از روزنامه های مهم سراسری قابل مقایسه هستند، در نمایشگاه نشریات، شاخه سبز و19 دی از هر نظر از برخی نشریات کشوری هم بالاتر بودند.
بابامیری یادآورشد: از نظر ساختاری، محتوا و مباحث اقتصادی برای رسانه ها مشکلاتی وجود دارد ولی مهمترین چالش، اقتصادی است که مدیر مسئول واعضا باید به جای پرداختن صرف به محتواهای نشریه، دنبال مسائل مالی، تامین حقوق کارکنان و بیمه آنها باشند.
وی ادامه داد: استان قم از نظر زیر ساخت ها مانند چاپخانه مشکل دارد و زمینه برای چاپ روزنامه در قم آماده نیست و روزنامه های قم باید در تهران چاپ شوند این خود هزینه هایی به آنها تحمیل می کند.
مدیر مسئول روزنامه شاخه سبز بیان داشت: وجود دستگاه چاپ در قم یک نیاز اصلی است، از سوی دیگر ما در زمینه توزیع نشریات در قم نیز با مشکل مواجه هستیم و باید مرکزی برای ساماندهی نشریات و توزیع آنها در سطح استان فراهم شود.
وی ادامه داد: در شهر مقدس قم هیچ نظارتی بر توزیع وجود ندارد، توزیع روزنامه در دکه درقم نیز بستگی به سلیقه دکه دار دارد، در حالی که مسئولان دکه ها، باید همه نشریات را بپذیرند ولی خیلی راحت برخی نشریات را قبول نمی کنند و کسی نظارتی بر این کار ندارد.
بابامیری همچنین گفت: تمام روزنامه های قم با مشکلات اقتصادی متعددی دست وپنجه نرم می کنند، ولی با این وجود روزنامه، پیشرفت خوبی دارند و می تواند در معرض دید کل کشور قرار گیرند.
وی با اشاره به وضعیت آگهی ها نیزگفت: روزنامه های ما پیشرفت خوبی داشتند ولی روابط عمومی ها و سازمان های ما متناسب با روزنامه ها همگام نبودند.
بابامیری افزود: اگر از اداره و یا سازمانی انتقاد کنیم با چالش مواجه می شویم، اگر روزنامه ای انتقاد کند،مسئولان ادارات فکر می کنند قصد و غرضی در کار است، در حالی که همه باید ازنقد استقبال کنند.
وی ادامه داد: اگر تمام اداره های قم، آگهی ها را مطابق اشل و نرخ نامه ارشاد در اختیار روزنامه ها قرار دهند، مشکلات اقتصادی این نشریات حل می شود، اینگونه نیست که نشریات سراسری و کثیرالانتشار نتوانند از آگهی های استان استفاده کنند، ما روزنامه سراسری هستیم ولی مرکز ما قم است.
بابامیری بیان داشت: آگهی های تهران را تنها به روزنامه هایی می دهند که در تهران دفتر داشته باشند، ارشاد تهران، به روزنامه هایی که مرکز آنها تهران نیست، آگهی نمی دهد.

*سردبیر روزنامه گویه قم نیز با تاکید بر ضرورت احیا و تقویت معاونت مطبوعاتی در ارشاد قم گفت: در گذشته که معاونت مطبوعاتی در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم فعال بوده، با همه مشکلاتی که در آن دوره برای مطبوعات قم پیش آمد اما صورت ظاهری مطبوعات کاملا مشخص بود.
علی نقی شهیدی خاطرنشان کرد: وقتی معاونت مطبوعاتی در ارشاد قم برچیده شده و یا به سرپرستی تبدیل شد، در حقیقت مطبوعات قم ملجاء و پناهگاه اصلی خود را از دست دادند، خانه مطبوعات نیز به دلایل مختلف توان لازم برای رفع مشکلات این قشر را ندارد.
وی ادامه داد: با روی کارآمدن حجت الاسلام دانشی مدیر کل سابق ارشاد در قم، امیدوار بودیم ایشان با توجه به آن ظرفیت و پتانسیل بالای خود و وعده هایی که برای انتخابات خانه مطبوعات داده بود، حرکت هایی در جهت حمایت از رسانه ها انجام دهد ولی متاسفانه ایشان از قم رفتند.
شهیدی بیان داشت: امید است آقای فرجی که خود نیز چهره ای هنری و فرهنگی هستند و از سوی دیگر نیز اهل شهر مقدس قم می باشند، بتواند حمایت جدی از مطبوعات قم داشته باشند.
وی یکی از مهمترین مشکلات مطبوعات قم را نداشتن خانه مطبوعات قوی دانست و گفت: حدود 10 سال است که ما خانه مطبوعات قوی و توانمند نداریم، ما شخصیت های رسانه ای زیادی در قم داریم که وزن و جایگاه هر کدام در حد مسئولان کشور است و باید از ظرفیت این افراد مدیریت خانه مطبوعات استفاده شود.
شهیدی بیان داشت: نباید خانه مطبوعات به محفل های دوستانه رسانه ای تبدیل شود، خانه مطبوعات ما باید در شان و طراز این استان و جامعه خبری قم تشکیل شود و از سوی دیگر صدای قوی و واحدی از آن شنیده شود.
وی بیمه خبرنگاران را از دیگر مشکلات اساسی ذکر کرد و بیان داشت: دولت گذشته با ارائه طرحی، مشکل بیمه خبرنگاران را تا حدودی برطرف کرد ولی دولت تدبیر و امید کار را جدی تر و فنی تر دنبال کردند.
شهیدی بیان داشت: دولت یازدهم معتقد بود که باید خبرنگاران تفکیک شوند تا هرکس با نام خبرنگار، بیمه نشود.
وی گفت: یک روزنامه که در آن تنها دو نفر کار می کردند 20 نفر را به عنوان نیروی های خود معرفی کرده و بیمه می شدند در حالی که هیچ کدام مطبوعاتی نبودند و دولت با این کار مقابله کرد و این کار مثبتی بود.
این فعال رسانه ای استان قم تصریح کرد: معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد نیز بارها تاکید کردند ما کمک به مطبوعات را از طریق بیمه، نظم انتشار و... لحاظ می کنیم.
شهیدی یادآورشد: از انتقادات وارده به دولت این است که در حد نشریات مستقل جفا شده است و برخی سیاست ها باعث شده که مطبوعاتی که قبلا دولتی نبوده، دولتی شوند.
وی گفت: نباید این تصور ایجاد شود که دولت تنها به نشریاتی یارانه می دهد که فعالیت های آن را منتشر می کنند.
وی خاطرنشان کرد: نشریه گویه در قم، تنها روزنامه محلی استان است و سایر روزنامه های استان، کشوری شدند، ما یکباره از هفته نامه به روزنامه تبدیل شدیم و اگر بخواهیم روزانه، نشریه خود را چاپ کنم منابع و امکانات مالی لازم را نداریم.
شهیدی گفت: دولت باید برای نشریات یارانه های برابر اختصاص دهد و نباید یک نشریه محلی چیزی کمتر از 10 میلیون تومان و در مقابل نشریه دیگر نزدیک یک میلیارد تومان یارانه دریافت کند.
وی اظهار داشت: اگر دولت از روزنامه های محلی حمایت کند ما هم می توانیم روزنامه را چاپ کنیم وهم کارکنان خود را بیمه و کیفیت محتوا را بالا ببرم.
وی ادامه داد: بنده نشریه محلی و مستقل استان را اداره می کنم ولی از بنده حمایت نشده است، درحالی که تنها نشریه ای هستیم که دولتی نیستیم ولی از برجام حمایت کردیم، در موسیقی تنها نشریه ای بودیم از ارشاد قم حمایت کردیم، ما اصلاحاتی و اصولگرا نیستیم و مستقل هستیم اما نشریات مستقل در کشور جایگاهی ندارند.
وی گفت: نباید این تلقی ایجاد شود که هر کس بخواهد کار رسانه ای کند باید وابسته به باند و یاگروه خاصی باشد، رسانه های مستقل باید حمایت شوند.
وی ادامه داد: روزنامه گویه در قم تنها روزنامه محلی است، طبق قانون باید آگهی و مزایده استان با روزنامه های محلی باشد، ولی اگر از اداره کل ارشاد و شهرداری سوال شود که چه اندازه آگهی در اختیار ما قرار دادند و تا چه اندازه به نشریاتی که اسم کشوری فعالیت می کنند، اختصاص پیدا کرده، معلوم است که در حق ما اجحاف شده است.
وحید فرجی سرپرست اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم نیز در ارتباط با مشکلات رسانه ها و مطبوعات قم گفت: تلاش ما این است که ارشاد قم به عنوان ملجاء و پناهگاه رسانه های استان قم باشد و در حد مقدور و بضاعت چتر حمایتی ما بر سر همه رسانه ها گسترده است.
وی ادامه داد: ارشاد قم در زمینه آموزش خبرنگاران، زمینه سازی برای رفع مشکل چاپخانه ها، توزیع عادلانه یارانه کاغذ و سایر اقدامات دیگر، تمام تلاش خود را به کار می گیرد.
فرجی خاطرنشان کرد: در ارتباط با رفع مشکل چاپ نشریات، در حال بررسی موضوع هستیم و تاکنون نشست هایی نیز با چاپخانه داران استان برگزار شده و رینگ چاپخانه ها در حال آماده سازی است که کار چاپ روزنامه ها را هم بتوانند درقم انجام دهند.
وی ادامه داشت: دنبال این هستیم که با برنامه ریزی صحیح، مشکل چاپ نشریات در قم به نحو درستی برطرف شود.
سرپرست اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم همچنین گفت: بحث آموزش خبرنگاران و اصحاب رسانه با حضور اساتید برجسته این رشته هر سال به صورت مقدماتی و تکمیلی برگزار می شود و همین تازگی یک دوره آموزشی به پایان رسید.
فرجی با اشاره به وضعیت خانه مطبوعات نیز گفت: در حال رایزنی و برنامه ریزی برای برگزاری انتخابات خانه مطبوعات و اعضای جدید هستیم.
وی ادامه داد: از آنجا که اعضای هیات رئیسه خانه مطبوعات به صورت انتخابی و توسط خود خبرنگاران انتخاب می شوند، اگر مشکلی در عرصه اجرایی فعالیت این خانه باشد، به ارشاد برنمی گردد ولی ما در حد توان حمایت می کنیم.
سرپرست جدید اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: معاون مطبوعاتی در ارشاد قم تعطیل نشده، بلکه به صورت اداره فعالیت دارد و چون ساختار سازمانی ارشاد قم مطابق با درجه بندی های سازمانی، به گونه ای است که به جای معاونت، اداره مطبوعات برای قم تعریف شده است.
وی گفت: در آینده قرار است این جایگاه معاونت تعریف شود، ولی فعالیت ها با جدیت در این اداره ادامه دارد.
فرجی با اشاره به وضعیت و شرایط توزیع یارانه ها میان مطبوعات نیز گفت: یارانه ها را رسانه ها بیشتر از تهران می گیرند، ما هم هر کاری از دستمان برآید برای کمک به آنها انجام می دهیم.
وی افزود: سعی داریم آگهی ها را نیز خوب و به صورت مساوی توزیع می کنیم که همه بهره مند شوند.
7401/ 6133/ گزارش از: بهمن اطمینان ** انتشاردهنده: جعفرمسلمی