هدفگذاری برای صادرات گردوی خراسان شمالی با کشت نهال پیوندی

به گزارش ایرنا، گردوکاران خراسان شمالی اینک بیش از هر زمان دیگری می توانند امیدوار باشند که با اصلاح و جایگزینی باغ های سنتی با درختان حاصل از نهال پیوندی، به افزایش چند برابری در میزان تولید و ارتقای کیفیت این محصول تا حد معیارهای مطلوب تجارت جهانی دست یابند.
تصویب طرح توسعه کشت گردوی پیوندی در استان که ابتدا در کارگروه اقتصادی و سپس در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی استان مورد موافقت قرار گرفت، امیدها برای ارتقای کمی و کیفی تولید این محصول درآمدزا برای باغداران و تاثیرگذار در اقتصاد خانوارهای روستایی را دوچندان کرده است.
ایران در سال 2013 پس از چین و بالاتر از ایالات متحده، در جایگاه دومین تولیدکنده گردو در جهان قرار داشته؛ هرچند که در تجارت جهانی و در واقع، در زمینه صادرات این محصول، رتبه ای بهتر از بیست و پنجمی به دست نیاورده است.
کارشناسان از مهم ترین دلایل این مسئله را مرغوبیت کمتر گردوی تولیدی کشورمان در مقایسه با محصول یکدست و با کیفیت رقبا می دانند که اغلب در باغ هایی نوسازی شده و با استفاده حداکثری از دانش و فناوری روز تولید و به بازارهای جهانی عرضه می شود.
برابر آمار، هم اکنون 200 هزار هکتار سطح زیر کشت گردو در کشور داریم که سالانه به طور میانگین 453 هزار تن محصول در آن ها به بار می آید؛ این در حالیست که در سایر کشورها، میزان عملکرد در واحد سطح حدود 2 برابر ایران است.
به گفته عبدالله یوسفی رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی، هم اکنون سطح زیرکشت گردو در این استان 1861 هکتار است با میانگین عملکرد 2196 کیلوگرم در هکتار؛ رقمی که تلاش می شود با برنامه های اصلاح و احیای باغ های سنتی و استفاده از نهال های پیوندی، به 2 برابر افزایش یابد.
البته معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی، این شرایط را منحصر به باغ های گردو نمی داند.
آن گونه که محمدجواد تشکری در جمع اعضای ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی استان گفته است: در خراسان شمالی حدود 40 هزار هکتار باغ وجود دارد که مجموع تولید سالانه آن ها به طور میانگین 274 هزار تن است.
این رقم با معیارهای کنونی دنیا تفاوت فاحشی دارد و به همین دلیل، فعالیت در این بخش از بازدهی لازم برخوردار نیست و سود چندانی عاید بهره برداران نمی کند.
از همین رو سازمان جهادکشاورزی برای غلبه بر چالش های موجود به خصوص محدودیت های منابع آب و خاک و شرایط اقلیمی و ارتقای عملکرد سنتی باغ های استان هفت پروژه تعریف کرده است که ازجمله آن ها، توسعه کشت نهال های پیوندی، شناسایی و تکثیر ارقام برتر، اصلاح و جایگزینی باغ ها و آموزش باغداران است.
وی برنامه سال جاری این سازمان برای اصلاح و جایگزینی باغ ها را هزار و 50 هکتار دانست که باید در بازه ای 5 ساله به 9 هزار و 300 هکتار افزایش یابد.
وی همچنین با اشاره به طرح پیشنهادی جهاددانشگاهی استان برای توسعه کشت گردوی پیوندی، خاطرنشان کرد: در سال جاری 10 هکتار باغ گردو به این منظور در نظر گرفته شده است و تلاش خواهد شد در پایان 5 سال، این سطح زیر کشت به 560 هکتار برسد.
رئیس جهاد دانشگاهی خراسان شمالی هم در این جلسه با اشاره به اجرای طرح پژوهشی توسعه کشت گردوی پیوندی در این نهاد، به ثمر نشستن این طرح دانش بنیان را حاصل تلاش 15 ساله پژوهشگران جهاددانشگاهی کشور دانست و توسعه کشت این ارقام جدید در باغ های گردوی استان را زمینه ساز افزایش قابل ملاحظه میزان تولید و بازارپسندی هرچه بیشتر این محصول خواند.
به گفته احسان عباسی، نهال پیوندی گردو، خلاف گردوهای بذری کشت شده در استان، در برابر سرمای دیررس بهاره هم مقاوم است و این هم مزیت دیگری برای این طرح به شمار می آید.
وی پیشنهاد کرد که با احداث نهالستان برای کشت این ارقام در استان و اصلاح و جایگزینی باغ های سنتی و غیراقتصادی موجود، هم نیاز استان به نهال پیوندی تامین و هم مازاد این نهال ها به دیگر استان ها ارسال شود و با توجه به افزایش چندبرابری که با کشت این نهال ها در باغ های گردوی استان حاصل خواهد شد، زمینه ارتقای وضع معیشتی باغداران و صادرات محصول با کیفیت و ارزآوری برای این استان کشاورزی محور فراهم شود.
وی تاکید کرد: با توسعه کشت این درختان، با همین سطح زیرکشت فعلی در کشور، تولید گردو از 453 هزار تن فعلی به یک میلیون تن افزایش می یابد.
اگرچه این طرح در نهایت نظر مساعد اعضای ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی استان را جلب کرد و اندک اندک از مرحله پژوهشی صرف در یک نهالستان محدود، به مرحله عملیاتی در باغ های منتخب وارد می شود، اما به باور کارشناسان کشاورزی، برای موفقیت هر چه بیشتر چنین طرحی و غلبه بر چالش های موجود در حوزه باغبانی بویژه اصلاح و احیای باغ های گردو، باید برخی نکات دیگر هم مدنظر دست اندرکاران قرار گیرد.
این کارشناسان از جمله این نکات را بهبود ضریب بازدهی مصرف آب، مقاوم سازی درختان گردو در برابر آفاتی نظیر کرم سرشاخه خوار و آنتراکوز، گسترش برنامه های آموزشی و ترویجی برای جمعیت بهره بردار، نظارت موثر بر عرضه نهال ها در مراکز فروش آن و در نهایت هم، سالم و استانداردسازی محصول پس از کشت در محیط های کنترل شده و پیش از عرضه آن به بازار می دانند.
خراسان شمالی با 344 هزار هکتار عرصه باغی و زراعی یکی از قطب های کشاورزی محسوب می شود که به دلیل شرایط جغرافیایی بیشتر مناطق این شهرستان برای کشت گردو مساعد است.
/7184/ 6042 خبرنگار: محسن داوری** انتشاردهنده: سیدحسین قدسی