آیت الله موسوی اردبیلی درگذشت

میرکریم موسوی کریمی معروف به سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی 8 بهمن 1304 در شهر اردبیل به دنیا آمد. پدرش عبدالرحیم روحانی بود و مادرش را در دوران کودکی از دست داد.

وی تحصیلات خود را در دوران کودکی در مکتب‌خانه آغاز کرد و در سال 1319 وارد مدرسه علمیه ملاابراهیم در شهر اردبیل شد. در دورانی که او وارد مدرسه طلبگی شد، این مدارس به علت اقدامات رضاشاه پهلوی رونق چندانی نداشتند. مثلاً‌ در همان زمان فقط 4 طلبه در مدرسه درس حوزوی می‌خواندند، بعد از اینکه متفقین خاک ایران را اشغال کردند و رضاشاه برکنار شد، رونق این مدارس بیشتر شد. در نتیجه موسوی اردبیلی در همان مدرسه مشغول به تدریس شد. او در سال 1322برای خواندن درس حوزوی در مراتب بالاتر وارد شهر قم شد و حدوداً سه سال را در این شهر اقامت گزید. وی در قم شاگرد علمایی چون سیدمحمدرضا گلپایگانی و سیداحمد خوانساری بود.

موسوی اردبیلی در 16 آبان سال 1324 همراه با یکی از همشهریانش که همزمان در قم طلبه بود، به سمت نجف حرکت کرد. از طریق اروند رود به عراق رفت، در نجف وی همراه با هم‌سفرانش به مدرسه سید رفتند و حدود دو سال در نجف اقامت داشتند. بعد از مدتی به دلیل اینکه جو سیاسی عراق به‌هم ریخت و همچنین هم‌زمان با آن نامه‌ای حاکی از بیماری پدرش به دست وی رسید که مجموع این رویدادها باعث شد همراه دو تن از دوستانش به قم بازگردد. نخست تصورش بر این بود که دوباره به نجف برای ادامه تحصیل بازخواهد گشت، اما این‌گونه نشد و فعالیت‌های خود را در حوزه علمیه قم ادامه داد و حتی در انتشار مجله‌ای در قم به نام «مکتب اسلام» نیز سهیم بود.

این مرجع تقلید در سال 1339 به علت بیماری و ضعف به توصیه پزشکان مجبور به مراجعه به خلخال و روستای گورانسراب به صورت موقتی شد و فعالیت‌هایی را در خلخال انجام دادند که به علت نیمه‌کاره ماندن این فعالیت‌ها تا سال 1347 در خلخال ماندم تا این کارها را به پایان برسانند. فعالیت‌های او در زمان بازگشتش به خلخال شمال بازسازی مدارس، تدریس علوم حوزوی و همچنین تصمیم به احداث یک کارخانه بود که با ممانعت محمدرضاشاه روبرو شد.

او در اردبیل فعالیت‌های سیاسی را نیز انجام داد و در زمان جنگ 6 روزه اعراب و اسرائیل بود که در آن زمان حکومت ایران از اسرائیل حمایت و برضد اعراب خبر منتشر می‌کرد که موسوی اردبیلی در منبرهای خود سخنرانی می‌کرد که این موضوع باعث شد حکومت وقت تصمیم به دستگیری وی گرفت، هرچند به‌خاطر اعتصاب بقیه روحانیون از این کار منصرف شده و به تذکر اکتفا کرد. یکی از آثار موسوی اردبیلی که در اردبیل انتشار یافت، کتاب «جمال ابیهی» بود که در پاسخ به اظهارات وهابیان نوشته شده بود.

اردبیلی در سال 1347 به دلیل فشارهای حکومت تصمیم مهاجرت به تهران گرفت و برای اینکه دولت وقت متوجه تصمیمش نشود به بهانه کمک به زلزله‌زدگان مشهد از اردبیل خارج و به تهران آمد. در اوایل انقلاب او رئیس دستگاه قضایی کشور شد و وظیفه تدوین قوانین کیفری، جزایی و حقوقی دادگستری و انطباق آنها بر موازین شرع و فقه اسلامی را برعهده داشت. او در سال 1368 در پی فوت امام(ره) به شهر قم رفت و هم‌اکنون نیز در آن شهر اقامت دارد و یکی از اقدامات ایشان از زمان مراجعت به قم تأسیس دانشگاه مفید بود.

اردبیلی از مراجع تقلید جهان تشیع بود.