کاهش سطح ذخیره سازی نفت جهان در سال 2016

به گزارش خبرگزاری صداوسیما به نقل از شانا، سطح ذخیره‌سازی نفت در جهان از زمان کاهش قیمت‌ها در نیمه دوم سال 2014 به سرعت افزایش یافته است. علت پایه‌ای افت قیمت‌ها در سال‌های اخیر عرضه مازاد نفت بوده است. قیمت‌های پایین نفت و رژیم پیش‌بهین(Contango) عمیق در بازارهای مالی، انگیزه کافی برای ذخیره‌سازی نفت را در سال‌های اخیر فراهم کرده است.

برآورد می‌شود که از ابتدای نیمه دوم سال 2014 تا کنون 400 میلیون بشکه نفت به ذخیره‌سازی تجاری درسازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) و 240 میلیون بشکه به ذخایر تجاری در کشورهای غیر OECD افزوده شده باشد. به علاوه ذخیره‌سازی در نفتکش‌ها شناور روی آب نیز در همین مدت 50 میلیون بشکه رشد داشته است.

اما در سال جاری روند رشد سطح ذخیره‌سازی‌ها تا حدود زیادی کند شده است و میزان افزایش سطح ذخیره‌سازی‌ها در سال جاری تا پایان سه ماهه سوم برابر با 67 میلیون بشکه بود که بسیار کمتر از 248 میلیون بشکه مربوط به سال قبل است. این روند کاهش در سطح ذخیره‌سازی‌ها همراه با کاهش تفاوت با آخرین متوسط پنج ساله نیز بوده است.

در حال حاضر مجموع ذخیره‌سازی مازاد، برابر با 304 میلیون بشکه است که کمتر از 350 میلیون بشکه گزارش شده در پایان سال قبل است.

در میان مولفه‌های تأثیرگذار، گام و دوره انباشت ذخیره‌سازی‌ها دچار تغییر شده است. ذخیره‌سازی‌های نفت در 9 ماه ابتدایی سال جاری رشد بسیار ضعیفی داشته که بسیار متفاوت از میزان رشد ذخیره‌سازی در 9 ماه ابتدایی سال قبل بوده است. اما ذخیره‌سازی‌های فرآورده‌های نفتی در کشورهای OECD رشد پایدار 70 میلیون بشکه‌ای را از ابتدای سال تجربه کرده است که کاملاً مشابه روند افزایش سطح ذخیره‌سازی فرآورده‌های نفتی به میزان 90 میلیون بشکه در سال قبل بوده است.

مهمترین عامل کاهش رشد ذخیره‌سازی در سال جاری، افت رشد عرضه نفت‌خام در مقایسه با سال قبل است. از ماه ژانویه تا سپتامبر، تولید نفت‌خام تنها 0,3 میلیون بشکه در روز افزایش یافته است، این در حالی است که در مدت مشابه پارسال، بازار نفت افزایش تولید 3 میلیون بشکه در روز را شاهد بوده است. مهمترین عامل رشد سطح ذخیره‌سازی‌های فرآورده‌های نفتی نیز افزایش تولید فرآورده‌های میان‌تقطیر با وجود کاهش تقاضای برای این محصولات بوده است.

بر اساس گزارش نشریه ماهانه مدیریت کل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت، میزان رشد ذخیره‌سازی نفت در کشورهای غیر OECD نیز امسال کاهش داشته است. ذخیره‌سازی نفت چین در سال جاری تنها 60 میلیون بشکه افزایش داشته است، این در حالی است که در سال گذشته ذخیره‌سازی نفت در این کشور 90 میلیون بشکه رشد داشته است. این پدیده امکان دارد به این علت بروز کرده باشد که چین قصد دارد مخازن ذخیره‌سازی‌های استراتژیک فاز دوم خود را در فرصت کوتاه‌تری پرکند و بنابراین تصمیم به کند کردن خریدهای خود گرفته است. افزایش اخیر قیمت نفت در مقایسه با سطح تثبیت شده در اوایل سال میلادی نیز از انگیزه‌های چین برای افزایش واردات جهت ذخیره‌سازی کاسته است.

کاهش روند رشد ذخیره‌سازی در جهان از طریق تفاوت میان میزان عرضه و تقاضای جهانی نفت (تراز جهانی نفت) که نشان‌دهنده تغییرات غیرمستقیم سطح ذخیره‌سازی نیز قابل تایید است. متوسط تراز جهانی نفت در فصول سپری شده از سال 2016 در حدود یک میلیون و 100 هزار بشکه در روز است که تقریباً نصف مازاد عرضه نفت در سال گذشته در مدت مشابه است.

بررسی تأثیر تراز عرضه و تقاضا بازار نفت بر سطح ذخیره‌سازی‌ها با توجه به برآورد 32 میلیون و 700 هزار بشکه در روز تقاضا برای نفت اوپک در سال 2017 بسیار مهم است. تعدیل عرضه تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک می‌تواند بر روند تخلیه ذخیره‌سازی‌ها شتاب دهد تا مازاد ذخیره‌سازی کاهش یافته و بازار نفت دوباره به توازن مناسبی برسد.