چکیده مقاله:
مطالعۀ حاضر با هدف مدیریت منابع آب در بخش کشاورزی انجام شد. در این راستا، سیاستهای آب کشاورزی با استفاده از برنامهریزی ریاضی مثبت در 8 سناریو بر الگوی کشت محصولات زراعی استراتژیک شهرستان خرمآباد در سال زراعی 1391 -92 اعمال گردید. سناریوها شامل افزایش 200، 300، 400 و 500 درصد در قیمت آب، کاهش 20 و 30 درصد در مقدار آب در دسترس و اعمال سیاست ترکیبی افزایش 100 درصدی در قیمت همراه با کاهش 10 و 20 درصدی در مقدار آب بود. طبق نتایج، در سیاست افزایش قیمت آب تا 500 درصد، سطح زیرکشت محصولات آبی کاهش و در مقابل، سطح زیرکشت محصولات دیم افزایش یافت. بیشترین کاهش مربوط به محصولات آبی کلزا و لوبیا قرمز با 0/31 و 0/2 درصد بود که حساسیت بالایی به افزایش قیمت آب نشان دادند. در کل، تغییر در الگوی کشت از محصول آبی به دیم انجام گرفت و صرفهجویی در مصرف آب در حد بسیار کم به اندازه 0/03 درصد رخ داد. در سیاست کاهش آب در دسترس، الگو به محصولات با بازده بالا و مصرف نهاده آب کمتر اختصاص یافت و صرفه جویی قابل توجه در مقدار آب تا 35/84 درصد صورت گرفت. بر اساس نتایج، پیشنهاد شد برای تأثیرگذاری بیشتر، سیاست افزایش قیمت به صورت پلکانی و تدریجی همراه با برنامۀ اعطای تسهیلات برای تبدیل روش آبیاری از سنتی به مدرن اجرا شود.
واژههای کلیدی: تقاضای آب، الگوی کشت، برنامه ریزی ریاضی مثبت، تحلیل سیاستی، استان لرستان،نویسندگان:
مریم حسن وند ، جواد طهماسبی ، علی کرامت زاده
فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه - سال بیست و چهارم، شماره 93، بهار 1395.