3 نکته درباره ارز و بازار

احمد حاتمی یزد

1.دعوت بانک مرکزی از فعالان اقتصادی برای تهیه ارز موردنیاز از بانک‌ها به قیمت ارز بازار در هفته جاری به‌عنوان مقدمه‌ای برای تک‌نرخی کردن ارز تا پایان سال آینده تعبیر شده است اما تک‌نرخی کردن ارز الزاماتی دارد که به نظر  نمی‌رسد در فضای فعلی اقتصادی کشور محقق شده باشد. تا امروز با چند بانک بزرگ کشور درباره بخشنامه بانک مرکزی صحبت کردم و این بانک‌ها از دریافت این بخشنامه برای خریدوفروش ارز به نرخ بازار اظهار بی‌اطلاعی کردند و تاکنون هیچ شعبه‌ای مبادرت به خریدوفروش ارز نکرده است.

2.مهم‌ترین الزام و به‌عبارت‌دیگر مهم‌ترین مقدمه برای تک‌نرخی کردن ارز تسهیل نقل‌وانتقال ارز به ایران و از ایران است. ورود ارز به کشور و خروج آن در شرایط فعلی آسان نیست. بانک‌های اروپایی، ژاپنی کره‌ای، هندی و غیره برای بانک‌های ایرانی و اشخاص  ایرانی حساب باز نمی‌کنند. در هر شرایطی باید ارز مورد مبادله به یک حساب بانکی واریز شود اما در حال حاضر نقل‌وانتقال وجوه در سطح بین‌المللی برای ما آسان نیست. در این شرایط معاملات ارزی از طریق حواله‌های صرافی و اقدامات زیرزمینی انجام می‌شود و تا وضعیت این است، تک‌نرخی شدن ارز منتفی است. اگر مسئولان بانک مرکزی تک‌نرخی کردن ارز تا پایان سال جاری را وعده دادند، امید به حل مشکلات مالی با بانک‌های اروپایی داشتند که با توجه به پیروزی ترامپ در انتخابات اخیر ریاست جمهوری آمریکا بعید به نظر می‌رسد که بتوانیم به‌زودی مشکلات بانکی بین‌المللی‌مان را حل کنیم.

3.افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر بیش از هر عامل دیگری به کسری بودجه دولت وابسته است. دولت می‌خواهد با افزایش نرخ ارز درآمد بیشتری کسب کند تا بتواند کسری بودجه را جبران کند. از سوی دیگر اختلاف قیمت دلار برابر  یورو پدیده‌ای است که همیشه در هفته آخر سال میلادی اتفاق می‌افتد. در هفته آخر دسامبر بانک‌های اروپایی تلاش می‌کنند افزایش دارایی‌هایشان را در ترازنامه‌ها منعکس کنند و این اختلاف  قیمت دلار و یورو تا پس از ژانویه به همین دلیل ادامه پیدا می‌کند.