بررسی نقش بیمه در توسعه سرمایه گذاری/ افزایش ضریب نفوذ بیمه های عمر؛ راهی برای توسعه بازارهای سرمایه

گزارشگر خبری: نازیلا محمدی

به گزارش نمایه بانک ، دکتر همتی در این صبحانه کاری بازار سرمایه با اشاره به ضریب نفوذ بیمه در دنیا که 2/6 درصد است و مقایسه این آمار با رقم 2/2 درصدی در ایران گفت: رشد صنعت بیمه و افزایش ضریب نفوذ بیمه های عمردر رابطه مستقیم و منطقی با رشد اقتصاد است و نمی توان انتظار داشت "صنعت بیمه" و "شاخه مهم بیمه های عمر" که می تواند در رشد و توسعه بازارهای سرمایه موثر باشد، در اقتصادی با ساختارهای مالی و حاکمیت دولتی و تامین اجتماعی دولتی ، تحول چشمگیری داشته باشد. بدلیل وجود نظام دولتی همچون بیمه تامین اجتماعی و صندوق های بازنشستگی گرایش مردم به سمت بیمه های زندگی کم بوده است. البته رشد فروش بیمه زندگی طی دو سال اخیر از 8 درصد به 14 درصد رسیده که حاصل تلاش شبکه فروش تخصصی بیمه عمر است.

همتی در خصوص نقش صنعت بیمه در توسعه بازارهای سرمایه گفت : در آمارهای مربوط به سال 2017 صنعت بیمه جهان، از مجموع حق بیمه دریافتی 8/4 تریلیون دلار ، سهم 60 درصدی متعلق به بیمه های عمر است و از ضریب نفوذ بیمه 6/2 درصدی ، 3/8  مربوط به بیمه های عمر است. این آمار در ایران به دلیل وجود ساختارهای مربوط به بازار سرمایه و وجود صندوقهای بازنشستگی و تامین اجتماعی دچار ضعف بوده و بیشتر دریافتی حق بیمه مربوط به بیمه های غیرعمر از جمله ثالث و مسئولیت و ... است که به دلیل زیان ده بودن این رشته های بیمه نمی توان روی منابع حاصل از آن برای سرمایه گذاری در بازار سرمایه حساب کرد. به عبارتی با توجه به رشد ضریب نفوذ بیمه های غیرعمر، به دلیل خسارت های بالای این رشته ها نمی توان به منابع مالی حاصل از آنها برای سرمایه گذاری در بازار سرمایه امید بست.

رئیس کل بیمه مرکزی در ادامه گفت : البته تا پایان برنامه ششم توسعه انتظار مجلس این است که ضریب نفوذ بیمه به 7 درصد برسد که این امر محال به نظر می رسد. برای توسعه بازارهای مالی و سرمایه از طریق صنعت بیمه ، با توجه به منابعی که حق بیمه های عمر در بازه زمانی طولانی مدت در اختیار شرکت های بیمه می گذارند ، باید به سمت توسعه بیمه های عمر پیش برویم .

وی در ادامه افزود: یکی از مواردی که در مدت دو سال گذشته در بیمه مرکزی به آن اهمیت داده ایم ، تاسیس شرکت های بیمه تخصصی عمر بوده که همین روزها شاهد ورود دومین شرکت تخصصی بیمه زندگی با نام " باران " به صنعت بیمه کشور خواهیم بود.

با توسعه شرکت های بیمه تخصصی در زمینه عمرمی توان به افزایش نقش صنعت بیمه در توسعه بازارهای سرمایه امیدوار بود. بیمه های عمر در راستای توسعه این حوزه و سرمایه‌گذاری بلندمدت در بازار سرمایه نقش قابل توجهی دارد و باید به سمت آن حرکت شود.

دکتر همتی با اشاره به نقش بیمه ها در ارائه راهبردهای تازه برای کمک به بازار سرمایه بیان داشت : بیمه ها می توانند دو کار اساسی انجام دهند؛ یکی از آنها انتشار اوراق بهادار منتسب به بیمه که اقداماتی نیز در این راستا انجام شده است. دومین اقدام، معرفی محصولات بیمه عمر متصل به بازار سرمایه است. مانند محصولاتی که بتوان به صندوق های سرمایه گذاری وصل کرد که به تعمیق بازار و افزایش نقش بازارهای سرمایه در بازار مالی کمک می کند. در حوزه بیمه ، انتشار اوراق بهادار متصل به بیمه می تواند موثر واقع شود. دومین اقدام "اتصال محصولات بیمه عمر به صندوقهای سرمایه گذاری بورس" نیز می تواند به تامین بازار سرمایه در بازارهای مالی کمک برساند . متاسفانه حاکمیت بانکها در بازارهای مالی سبب کمرنگ شدن جایگاه و نقش صنعت بیمه در بازارهای مالی و خصوصا بازار سرمایه شده است.

 وی در ادامه افزود : عرضه گواهی سپرده با نرخ سود 20 درصد در بانک ها عملا نقدینگی را افزایش می دهد و سبب می شود بانک ها حاکمیت  خود را در بازار پول حفظ کنند. مشکل اساسی اینجاست که بخش حقیقی اقتصاد رشد نمی کند و بازار پول حاکمیت خودش را حفظ کرده است . در حال حاضر حدود 55 درصد پول در سیستم بانکی در گردش است و ما در صنعت بیمه این را میگوییم که پتانسیل تقویت بازار سرمایه را از طریق بیمه داریم و مسیری که از طریق بازار پول و بانکها به اقتصاد تحمیل شده باعث ایجاد نقدینگی شده و ما راه تازه ای را پیشنهاد می کنیم و آن توجه به حاکمیت شرکتی است  و خصوصی سازی و توسعه بیمه عمر. مشکلات اقتصادی ما به دلیل ساختار حاکم بر اقتصاد است، این درحالی است  که در دنیا به  نهادهای شرکتی بخاطر نقشی که می توانند در شکل گیری  بازار اولیه داشته باشند ، توجه شده است و مهمترین برنامه در صنعت بیمه توجه به حاکمیت شرکتی و توسعه بخش خصوصی واقعی است. تلاش ما بر این است که فعالیت بیمه به صورت خصوصی باشد. خصوصی شدن بیمه کمک می کند تا این شرکت ها بتوانند موانع کمتری پیش روی خود داشته باشد.

رئیس کل بیمه مرکزی گفت : حضور شرکت های بیمه در بورس به معنای خرید و فروش سهام نیست. بیمه ها می توانند از طریق بازار اولیه وارد بازار سرمایه شوند و به تعمیق بازار و افزایش حجم آن کمک کنند.

بازده امسال سود سهام شرکتهای بیمه 10- درصد بوده ، سال قبل 30+ درصد بوده ، این موضوع در حقیقت شناسایی سودهای واهی بود. ما مقاومت کردیم  و روی ذخایر شرکتها بخصوص در بیمه شخص ثالث نظارت کامل داریم.

وی در پایان با اشاره به دو اصل تقاضا و عرضه در بیمه های زندگی گفت : دو اصل تقاضا و عرضه در بیمه های زندگی بسیار اهمیت دارد، صرف فروش کافی نیست اما در بخش عرضه باید نظارت و کنترل ذخایر را مورد توجه قرار بدهیم . بیمه مرکزی سیاستهای نظارتی در این حوزه اعمال می کند؛ مانند تفکیک حسابهای عمر و غیر عمر شرکتها... . همچنین با تحمیل هرگونه عوارضی به صنعت بیمه مخالفیم. صنعت بیمه در حال رشد است و هرگونه عوارض تحمیلی، ضرر به اقتصاد کشور وارد می کند.