تابلوی ایست قانون جلوی استارت‌آپ‌ها/ چالش‌های پیش‌روی کسب و کارهای نوپا
- چهارشنبه 3 آبان 1396 ساعت 2:5
به گزارش نمایه بانک ، به نقل از ستاد خبری سومین نمایشگاه تراکنش ایران، رویدادهای استارت‌آپی تقریباً از سال‌های ابتدایی دهه 90 شمسی در کشور رواج یافتند. این رویدادها بیشتر الگوگرفته از تجربه‌های کشورهای دیگر بودند که در مقیاس‌های کوچک‌تر برگزار می‌شدند. در این رویدادها، صاحبان ایده‌ها در زمانی مشخص، به تشریح ایده‌های خود می‌پرداختند و صاحبان کسب‌وکارهای موفق که دارای تجربه بودند، ایده آن‌ها را نقد میکردند. استقبال سرمایه‌گذاران خارجی از استارت‌آپ‌های ایرانی، گواه همین ادعاست که ذهن خلاق و ایده‌پرداز جوانان ایرانی، کالای گمشده سرمایه‌گذاران جهانی است.
اما علاوه بر بالا بودن ریسک سرمایه‌گذاری در حوزه‌های اقتصادی کشور، کسب‌وکارهای حوزه فضای مجازی از عدم قطعیت و ریسک سرمایه‌گذاری بالاتری نیز برخوردار هستند. تحولات سریع این حوزه به شکلی است که در بسیاری مواقع، تعلل چند روزه نیز ممکن است به نابودشدن یک ایده، یا یک کسب‌وکار منتهی شود. در واقع به واسطه طولانی و زمان‌بر بودن فرآیند قانون‌گذاری در کشور، فاصله میان ورود و عمومی شدن یک فناوری و قانون‌مند شدن آن در کشور، بسیار زیاد است؛ بنابراین این عدم مقررات‌گذاری و متغیر بودن بازار، ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش می‌‍‌دهد.
چرا ایده‌ها و استارت‌آپ‌ها در ایران نتوانسته‌اند هم‌گام با شتاب جهانی این حوزه رشد کنند؟ از آن‌جایی که نظام مجوزدهی در کشور، بسیار پیچیده و فاقد جامعیت است، برای بسیاری از خدمات و فعالیت‌ها، هیچ نهاد مشخصی برای دریافت مجوز وجود ندارد. در بسیاری از فعالیت‌ها چندین نهاد، ادعای مجوزدهی و نظارت دارند. فرآیند مجوزدهی بسیار طولانی و شرایط دریافت آن، اغلب بسیار محدودکننده است. ایده‌های نو هم که به واسطه نو بودن‌شان، معلوم نیست بر اساس چه سازوکاری باید عمل کنند. علاوه بر این، جهت‌گیری‌های نظام مالی و بانکی کشور، به هیچ وجه حمایت از ایده‌های خلاقانه را پوشش نمی‌دهد. تضمین‌های مالی برای تسهیلات، شرایطی را ایجاد می‌کند که عموم صاحبان ایده که از جوانان خلاق هستند، امکان تحقق آن را ندارند. ستاد خبری نمایشگاه تراکنش، حوزه فعالیت و چالش‌های پیش روی چند استارتآپ را بررسی کرده است.
استارت‌آپ‌ها تجربه بانکی ندارند
استارتآپ مانی پارس با تمرکز بر طراحی مدل کسب‌وکار، طراحی محصول و خدمت، آموزش نیروی انسانی و مشتریان، برنامه‌ریزی استراتژیک، برنامه بازاریابی و واکاوی صورت‌های مالی، راهکارهایی ارائه می‌کند که با توجه به نیاز مشتریان، چالش‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت بانک‌ها را به حداقل برساند. با توجه به دانش و تجربیات عملیاتی که تیم مانی پارس در حوزه‌های مختلف دارد، احتمالا اولین کلینیک بانکی به صورت عملیاتی در این شرکت تشکیل شده است. با توجه به چالش‌های دانشی که در حوزه پولی مالی برای مشتریان وجود دارد، برای توسعه دانش مشتریان صنعت مالی و آموزش سواد مالی، بازاریابی محتوایی و تولید ارزش‌افزوده برای مشتریان و کارکنان بازار پول نیز در دستور این شرکت قرار گرفته است. یکی از مدیران این استارتآپ، در سومین نمایشگاه تراکنش بانکی با اشاره به چالش‌های استارت‌آپ‌ها گفت: چالش‌های بزرگی که استارت‌آپ‌های فین‌تک دارند به صورت کلی این است که تجربه بانکی ندارند و فردی با تجربه بانکی و مالی همراه آن‌ها نبوده است.
او در ادامه با اشاره به این‌که در واقع طرح‌های خارجی که وارد شده‌اند و به شکل استار‌آپ‌های داخلی فعالیت می‌کنند، با شرایط کنونی مطابقت ندارند، گفت: پیشنهاد ما این بود که استارت‌آپ‌ها از یک نفر که در حوزه بانکی و مالی تجربه دارد کمک بگیرند که نیازهای فعلی بازار ما را جواب دهند. علاوه بر این، در بحث‌های حاکمیتی بسیار مهم است که در رگولاتوری فعالیت‌ها چابک‌تر باشد. صنعت بانکداری هم از این ترس بیهوده‌‌ای که در مورد دسترسی به اطلاعات «فوق محرمانه» دارد دست بردارد و برخی از اطلاعات را که می‌توان به آن‌ها دسترسی داشت، در اختیار استارت‌آپ‌ها قرار دهد. چالش بعدی نیز، بحث سرمایه و سرمایهگذار است؛ اغلب استارت‌آپ‌ها سرمایه‌ای ندارند و در این زمینه ضعیف هستند. البته فاباتک کار بسیار خوبی کرده و فعالان حوزه فین‌تک را یک جا جمع کرده و امیدوارم این روند ادامه‌دار باشد.
دولت از استارت آپ ها حمایت نمی‌کند...
استارتآپ بدان، یک پلتفرم مالی دوزبانه هوشمند برای بررسی و تحلیل بازار سرمایه است که از صفر تا صد آن در ایران ساخته شده است. به گفته مدیرعامل این استارتآپ، زمانی که خلأ چنین سامانه‌ای احساس شد، اقدام به ساخت پلتفرمی کرده‌اند که قابلیت انتقال اطلاعات بازار سرمایه ایران به افراد خارجی و مبتدی‌ها داشته باشد و کم‌کم برای استفاده افراد حرفه‌ای ارتقا پیدا کند. این نرم‌افزار بر اساس مدل‌های مختلف اقتصادی، در بخش های تکنیکال، فاندامنتال، محاسبه ریسک‌گریزی کاربر و مدیریت و بهینه‌سازی سبد سهام کاربر پایه‌ریزی شده است. یکی از مدیران این استارتآپ در نمایشگاه تراکنش ایران با اشاره به مشکلات و چالش‌های پیش‌روی استارت‌آپ‌ها گفت: نبود سرمایه بزرگ‌ترین مشکل ما در فعالیت‌مان بوده است. معمولا استارت‌آپ‌ها همان‌طور که از اسم‌شان پیداست، کسب‌وکارهایی کوچک هستند و سرمایه‌ای برای رشد و پیشرفت ندارند؛ در واقع سرمایه‌گذارها باید در این بخش فعالیت کنند تا استارت‌آپ‌ها به رونق برسند. او در ادامه گفت: چالش دیگری که با آن مواجه هستیم، عدم حمایت دولت از استارت‌آپ‌هاست؛ دولت هیچ حمایتی از ما نمی‌کند و استارت‌آپ‌ها مظلوم واقع شده‌اند. علاوه بر این، نیروی کار متخصص هم از دیگر مشکلات ماست. در مباحث قانونی هم که آن‌قدر با چالش مواجه هستیم که بسیاری از فعالان را از ادامه راه منصرف می‌کند. هر لحظه قانون جدیدی برای اخذ مجوز می‌گذارند. ما سه سال کار کردیم و بعد از آن باید مجوز جدیدی می‌گرفتیم و الان هم در گیرودار مجوز گرفتن از سازمان بورس هستیم و بدون مجوز هم نمی‌توانیم فعالیت کنیم.
بحران اعتمادسازی مخاطب
استارتآپ پلاک ۲۱، نرم افزار مدیریت و حسابداری ساختمان و مجتمع از طریق اینترنت است که کمک می‌کند مدیران ساختمان، بدون دارا بودن دانش حسابداری، به امور مالی ساختمان رسیدگی کنند و در کوتاه‌ترین زمان ممکن، اخبار و اطلاعیه‌ها را با ساکنان و مالکان به اشتراک بگذارند. هم‌چنین امکان مشاهده وضعیت مالی، پرداخت بدهی به صورت آنلاین، پرداخت قبض با استفاده از کارت‌های عضو شبکه شتاب، واریز مستقیم به حساب مجتمع و مشاهده اخبار و اطلاعیه‌های مجتمع توسط مالکان و ساکنان را فراهم می‌کند. ساکنان و مالکان نیز قادر خواهند بود تا علاوه بر اطلاع از میزان بدهی، نسبت به پرداخت ووه مورد نیاز در موعد مقرر اقدام کنند. یکی از مدیران این استارتآپ می‌گوید: بحث اعتمادسازی مخاطبان، یکی از اصلی‌ترین چالش‌های ماست؛ به این دلیل که در نبود سرمایهگذار، امنیتی برای پایداری استارتآپ وجود ندارد و مخاطب هم به سختی اعتماد می‌کند. البته یکی دو سال است که استارت‌آپ‌ها بهتر شناخته شده‌اند و شرایط به گونه‌ای شده که الان دیگر شرکت‌ها به سراغ استارت‌آپ‌ها می‌روند. او در ادامه با اشاره به دیگر چالش‌های این حوزه گفت: مراحل قانونی اخذ مجوز برای استارت‌آپ‌ها به قدری سخت است که بیشترین انرژی و وقت را از ما می‌گیرد. به هر حال باید یک فرقی بین شرکت‌هایی که بازار مشخص و جدی دارند با استارت‌آپ‌هایی که در شرایط عدم قطعیت فعالیت می‌کنند وجود داشته باشد و دست کم موانع قانونی از پیش پای ما از برداشته شود.