نقش صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی

به گزارش نمایه بانک ، به نقل از ایسنا ، صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی ارتباط نزدیکی دارند. این رابطه به اندازه‌ای نزدیک است که مقر آنها در یک خیابان قرار دارد. بنابراین چه تفاوتی میان این دو نهاد وجود دارد. برای پاسخ به این پرسش باید هفت دهه به عقب برگردیم.

هر دو نهاد صندوق بین‌المللی پول در بانک جهانی در کنفرانس برتون وودز سازمان ملل در ژوئیه سال ۱۹۴۴ طراحی شدند. مغزهای اقتصادی از ۴۴ کشور جهان در هتلی در  نیوهمپشایر گرد هم آمدند تا چارچوب جدیدی را برای سیستم پولی بین‌المللی ایجاد کنند.

یک تفاهم‌ نظر وجود داشت که سیستم قدیمی نرخ‌های مبادلات و پرداخت‌ها شکست خورده است و به رکورد بزرگ، کاهش ارزش ارزها و فروپاشی استاندارد طلا منجر شده است.

به گفته جیمز بوتون، یکی از کارشناسان مرکز CIGI و تاریخ‌دان سابق صندوق بین‌المللی پول، زمانی که آنها شروع به طرح‌ریزی سیستمی در طول جنگ جهانی دوم کردند، همکاری اقتصادی، هدف اصلی همه بود.

جان مینارد کینس، اقتصاددان معروفی که در کنفرانس برتون وودز نماینده انگلیس بود و هری دکستر وایت، نماینده خزانه‌داری آمریکا در خصوص شرایط سیستم جدید اختلاف پیدا کردند. پس از گذشت سه هفته توافقی برای ایجاد دو موسسه متمایز شامل صندوق بین‌المللی پول و بانک بین‌المللی برای بازسازی و توسعه که بعدها به بانک جهانی معروف شد، حاصل گشت.

به گفته بن استایل، کارشناس شورای روابط خارجی و نویسنده جنگ برتون وودز، ایده اصلی پشت ساختار صندوق بین‌المللی پول این بود که اگر موسسه بین‌المللی وجود داشته باشد که بتواند فاینانس کوتاه مدت برای کسری تراز پرداخت فراهم کند،  کشورها انگیزه کمتری برای کاهش ارزش ارزشان به منظور رقابت خواهند داشت.

صندوق بین‌المللی پول موظف شد بر سیستم نرخ مبادلات ثابت که ارزهای جهانی را با دلار آمریکا مرتبط می‌کرد، نظارت کند. این صندوق همچنین مسئول صدور وام‌های کوتاه‌مدت به کشورهایی بود که برای تامین تراز پرداخت‌شان مشکلاتی داشتند. هدف اصلی بانک جهانی نیز ارایه مساعدت مالی به کشورها به خصوص در اروپا بود که به بازسازی پس از جنگ نیاز داشتند.

به گفته کارشناسان، نقش هر دو موسسه از زمان آغاز به کار آنها در کنفرانس برتون وودز در بیش از ۷۰ سال گذشته تغییر کرده است. صندوق بین‌المللی پول فعالانه در مبارزه با بحران‌ها در سراسر جهان حضور داشته است. در حالی که هیچ کدام از کشورهای انگلیس یا آمریکا چنین نقشی را برای صندوق بین‌المللی پول متصور نبودند.

امروزه صندوق بین‌المللی پول بر اقتصاد جهانی نظارت داشته و مساعدت فنی و آموزش برای اجرای سیاست‌های اقتصادی ارائه کرده و وام‌هایی به کشورهای عضو که به فاینانس نیاز دارند، فراهم می‌کند. در این میان بانک جهانی عمدتا به توسعه و کاهش فقر متمرکز شده است.

هر دو موسسه شامل ۱۸۹ کشور عضو هستند و فعالیت‌های گسترده‌ای در سراسر جهان دارند. بانک جهانی با صدور اوراق قرضه به سرمایه‌گذاران جهانی، اعتبار لازم را دریافت می‌کند در حالی که صندوق بین‌المللی پول با سهمیه‌هایی از سوی کشورهای عضو، فاینانس می‌شود.

بر اساس گزارش شبکه سی‌ان‌بی‌سی، این موسسات منتقدانی نیز دارند که تا حدودی به دلیلی شرایط مربوط به وام‌های آنها است. صندوق بین‌المللی پول به دلیل ادامه کمک مالی به کشورهایی مانند یونان که برای اصلاحات وضعیت مالی خود در کشمکش هستند، تحت انتقاد قرار گرفته است در حالی که بانک جهانی متهم شده پیامدهای اجتماعی و محیط زیستی برخی از پروژه‌های خود را نادیده گرفته است.