به نظر شما آمارهای اقتصادی که از سوی دولت ارائه میشود درست است یا خیر؟ آیا برای تحلیل میتوان به این آمارها استناد کرد؟
دادههایی که در اختیار دولت است در اختیار هیچ کسی نیست و اطلاعاتی درباره جزییات آن وجود ندارد. فرض کنیم این آمارها درست باشد اما نمیتواند کاهش قیمتها یا افزایش بهبود رفاه مردم و ایجاد اشتغال را به دنبال داشته باشد. از این رو نمیتوان آن را تأیید یا تکذیب کرد. اما موضوعی که وجود دارد این است که دادههای آماری بانک مرکزی از شفافیت لازم برخوردار نیست. در دادههای آماری بانک مرکزی یک بخشی به عنوان اشتباهات آماری در نظر گرفته شده که رقم آن 12 درصد تولید ناخالص داخلی است. اخیراً این رقم با موجودی انبار جمع شده است و به صورت یک عدد ارائه میکنند که باز هم 12 درصد تولید ناخالصی داخلی را تشکیل میدهد. این رقم بیشتر از ارزش کل کشاورزی، معادن و برخی زیر ساختهای اقتصادی است.
رقمی که به آن اشاره دارید چقدر است؟
8 میلیارد دلار تحت عنوان اشتباهات آماری در نظر گرفته شده که این رقم مبهم است.
دولت اکنون آمار داده که در شش ماه ابتدایی سال یک میلیون و 500 هزار شغل ایجاد کرده است. در این باره چه نظری دارید؟
طبق بررسیهای انجام شده سالانه حدود 900 هزار نفر به جمعیت کشور اضافه میشود. از سوی دیگر 4.5 میلیون نفر دانشجوی دانشگاه دولتی هستند که سال 88 ثبت نام کردند و بعد از فارغ التحصیلی قصد ورود به بازار کار را دارند. همچنین یک میلیون و 500 هزار نفر در دانشگاه آزاد در همان سال مشغول به تحصیل شدند که جمع دانشجویان آماده کار حدود 6 میلیون نفر است. دولت نیز آمار سه میلیون بیکار را میدهد که اگر به رقم دانشجوی آماده کار جمع کنیم حدود 9 میلیون نفر میشود. اگر بخواهیم با توجه به نرخ رشد اقتصادی که نشان میدهد در 10 سال گذشته هرگز از 120 هزار شغل در سال نتوانستیم فراتر برویم، حدود 64 سال زمان نیاز داریم تا بتوانیم بیکاری را از بین ببریم. هر یک درصد رشد اقتصادی 24 هزار شغل ایجاد میکند با فرض اینکه ما سالانه 5 درصد رشد داشته باشیم میتوانیم 20 هزار شغل ایجاد کنیم.
از سوی دیگر بیکاری پنهان در جامعه وجود دارد، به طوریکه حدود 48 افرادی که در صنایع مشغول به کار هستند مازاد بر نیاز هستند. به بیان بهتر صنایع کشور نه تنها نمیتوانند اشتغال جدید ایجاد کنند و افرادی را هم که در اختیار دارند هر لحظه ممکن است تعدیل کنند و موجب رکود تورمی در اقتصاد ایران شده است. اکنون 78 میلیون جمعیت داریم و 24 میلیون فعال هستند و 54 میلیون غیر فعال مصرف کننده تلقی میشوند.
راهکار شما برای دسترسی به یک آمار مستند چیست؟
ایجاد یک مرکز آماری مستقل از دولت. زمانی که نظمی در ارائه دادههای آماری نداشته باشیم و یا مرکزی که بتواند به صورت مستقل اطلاعات را ارزیابی کند وجود ندارد هر کسی ارزیابی خود را ارائه و در نهایت با ابهام همراه میشود. اکنون متغیرهای تورم و رشد اقتصادی با ابهاماتی همراه است که منتشر نشدن جزییات به این آمارها دامن می زند.